Afrika: de volkstuin van China?

veel landen in de wereld grazen de nog aanwezige landbouwgronden in de wereld af. Miljoenen hectares worden aangekocht en/of ontgonnen. Om twee redenen: meer biobrandstoffen (ipv fossiele brandstoffen). Of om de eigen voedselvoorziening veilig te stellen. Ook China is een mega investeerder. Dit blog beperkt zich tot Afrika. Waar ook om de grond ‘gevochten’ wordt, met wisselend succes.

Wat gegevens:
– China met 20% van de wereldbevolking heeft slechts 7% van de landbouwgronden ter wereld.
– En wel: 120 miljoen hectare, 13% van haar grondgebied.
– Door de geografische gesteldheid is dit niet verder uit te breiden. Het verminderd zelfs.
– Dat komt o.a. door de verstedelijking, vervuiling, en verwoestijning.
– Door de toenemende welvaart, wordt de behoefte aan voedsel groter. En diverser.
– Het probleem wordt dus nijpender en nijpender. “Geef het volk brood en spelen”..  

De oplossing:
Li Zhaoxing (vice-minister Buitenlandse zaken): “China will make agricultural cooperation with Africa a key area of cooperation in the coming years”. “We will take more pragmatic and effective measures to push forward the mutually beneficial cooperation.”

“Pragmatic”, en “mutually beneficial”, zijn de bekende thema’s. Zie ook mijn vorige blog: China graaft zich in in Afrika (over delfstoffen). “Win-win”, en “we bemoeien ons niet met interne zaken.”

Een paar cijfers:
Inmiddels heeft China landbouw activiteiten in meer dan 18 (van de 50) landen in Afrika.
In korte tijd zijn er meer dan 1 miljoen (!!) Chinezen geëmigreerd om te gaan boeren in Afrika.
Miljarden worden geïnvesteerd in het opkopen dan wel het leasen van land.
China is daarmee de koploper in dit continent. Koopt volkstuinen, maar dan anders.

Een paar voorbeelden:
 
Congo
In 2007 investeert een Chinese onderneming meer dan een miljard dollar om in dit door oorlog geteisterde land ’s werelds grootste palm olie plantage te gaan ontwikkelen. Doel: biobrandstoffen.
3 miljoen hectare groot!
In 2009 worden nieuwe plannen gemaakt om daar nog een 1 miljoen hectare bij te gaan ontwikkelen.
Samen een oppervlakte zo groot als Nederland (inclusief binnenwateren).

Sudan
Een van de grootste ontvangers van wereldvoedselhulp ter wereld. Maar de regering deelt lustig lease contracten uit met een looptijd van 99 jaar. Investeerders mogen de opbrengsten exporteren.
Vele landen hebben er al in geïnvesteerd. Ook China: 1,5 miljoen hectare inmiddels.

Zambia
Er ligt een verzoek van China om 2 miljoen hectare van haar grond (ongeveer 10% van al de potentieel beschikbare landbouwgrond) te gaan ontwikkelen voor palmolie ten behoeve van biobrandstoffen. Zambia behoort tot de armste landen ter wereld. Meer dan 70% van de bevolking leeft van minder dan 1 dollar per dag.

Mozambique
China probeert de vruchtbare gronden daar al langer te gaan exploiteren. Er is al een 2 miljard (‘zachte’) lening verstrekt voor het bouwen van een stuwdam voor irrigatie, en ze zijn bereid meer dan 800 miljoen dollar te investeren in het bouwen van mega boerderijen. Voor het verbouwen van hun genetisch gemodificeerde rijst. Er wordt al gerefereerd naar: “China’s New Rice Bowl.”
Niet onlogisch: de lokale bevolking eet geen rijst. WA met zijn ‘vier perceeltjes’ (straks in de verkoop) wilde er ook graag investeren.    
 
Angola
Het olierijke land waar China al zwaar heeft geprofiteerd om er zijn grondstoffen uit te kunnen pompen. Maar investeert nu ook in de landbouw. Meer dan een miljard dollar zijn al toegezegd.
 
Zo maar een paar van de landen (van de 18 waar China al actief is).

Grofweg opgeteld (inclusief andere landen) kom ik al aan ruim 12 miljoen hectare in Afrika alleen. Dat is nu al 3 keer Nederland en een 10% uitbreiding ten opzichtte van hun eigen beschikbare landbouwgronden. En ze zijn daar nog maar net begonnen.

De heersers van diverse landen lustten er inmiddels wel pap van. Ze zetten grote stukken land in de verkoop. De bronnen doorlezend kom ik al gauw aan ruim 60 miljoen hectare die “for Sale” is in Afrika op het moment. En niet vrijwillig afgestaan door de Afrikaanse keuterboertjes en nomaden.
Die moeten hun heil ergens anders gaan zoeken. De inkomsten vloeien in de zakken van menig corrupt regiem.

Voor en tegenstanders.
Nogmaals: niet alleen China doet mee aan deze massale grond aankoop. Er zijn er velen. China is (in Afrika) wel de grootste en de meest actieve. Opvallende ‘buitenstaander’ is trouwens Zuid-Korea.
 
De tegenstanders hebben het over uitbuiting van de lokale bevolking, massale ontbossingen (klimaat), verdrijving van de lokale boeren, neo-kolonialisme, en eigen gewin ten koste van de hongerende lokale bevolking in het armste continent van de wereld.
 
De voorstanders hebben het over hulp, het ontwikkelen van de lokale agri-cultuur, het lokaal trainen en opleiden van de bevolking. Dé oplossing om ook Afrika te ontwikkelen tot een zelfstandig continent. Die dan niet meer afhankelijk zou zijn van de massale voedselhulp uit andere landen.

Wie zal het zeggen? De strijd voor voedsel voor eigen behoefte zal alleen maar toenemen met de voorspelde groei van de wereldbevolking naar 9,7 miljard (van 6,7 miljard nu) in 2050.
En die behoefte is niet altijd te halen uit eigen land. Nu al niet.

Heb jij al een volkstuintje?   
 

Extra bronnen: (o.a.)
NRCnext: Er wordt voedsel verbouwd maar niet voor hen
chinafrica: African land for agriculture, the Chinese way
chinafrica: China acquiring land for agriculture
Asian Times: China’s eye on African Agriculture
Chinagate: Africa: Top Option for China’s Agricultural Investment
MS: Land grabs, a direct infringement on land rights
 
Terug lezen:
23/11/09: China graaft zich in in Afrika  
04/11/09: Afghanistan, de bodemoorlog (ook deels over China’s rol)
09/11/08: De grondstoffenoorlog: Het wordt erger en erger.
23/08/08: One World One Dream
11/08/08: Georgië: wie heeft de leiding?
20/03/08: Paaseiland. Metafoor voor onze planeet
28/01/08: Oorlog? Het is al lang oorlog en dat zal alleen maar erger worden..
 
Plaatje: hier (ook interessant artikel).