Over Dijsselbloem, wisseltrucs, garanties en stofzuigerzakken

Dubieus en onverantwoord boekhouden werd het al genoemd. De wisseltruc van Dijsselbloem: ik geef jou (Knot) een garantie van 5,7 miljard dan loop je ‘dus’ minder risico, en ‘dus’ kan ik je voorspelde “crisisgerelateerde winsten” nu al afromen. Kassa! 3,2 miljard om het begrotingstekort te reduceren. Verhullen eigenlijk. Heeft niets met de reële economie te maken en vergroot een al enorm probleem: het grossieren in garanties door de overheid zonder de risico’s te overzien. Inmiddels opgelopen tot ruim 900 miljard. Meer dan verdubbeld sinds het begin van de kredietcrisis in 2008.

Rapport rekenkamer juni 2012
De rekenkamer bracht de sterk stijgende overheidsgaranties in kaart. De al vergeven garanties kort samengevat:

Europa (ECB, EFSF, ESM, steun etc.): 222 mld.
Woningmarkt (HRA, NHG, Woningcorporaties etc.): 240 mld.
Financiële sector (DGS, interbancaire leningen, ING etc.): 433 mld.
Bedrijfsleven: 18 mld.

Dat geeft al een totaal van 913 miljard euro! En is meer dan verdubbeld sinds het begin van de kredietcrisis in 2008. De staat grossiert in garanties.

Nog even afgezien van de target2 risico’s die DNB loopt: 150 miljard.
Nog even afgezien van de impliciete garantiestelling richting (systeem)banken. 2200 miljard euro.

913 miljard euro is wel twee keer de totale staatschuld. Anderhalf keer het BNP!

Conclusies en aanbevelingen uit het rapport van de rekenkamer
Belangrijkste conclusies: 1. de al hoge risico’s stijgen navenant. 2. de kamer wordt hier niet goed over geïnformeerd.
Belangrijkste aanbevelingen: 1. de kamer beter informeren. 2. wees behoedzamer met het uitdelen van garanties.
Uitkomst: op de eerste aanbeveling werd door de minister (toen nog Jan Kees de Jager) niet gereageerd. Op de tweede wel: het beleid rond het geven van garanties zou worden “verscherpt”.

Niets verscherpen. In nog geen twee weken geeft Dijsselbloem al weer ruim 10 miljard aan garanties weg. 5 miljard ivm met de nationalisatie van de SNS en nu weer 5,7 miljard aan DNB. Van partijgenoot Samsom zul je nu niet horen: “nou doet u het weer”. Van andere partijen ook niet. Het rapport (en de toezegging) is al weer diep in de vergetelheidla opgeborgen.

Onderonsjes
Speculeren natuurlijk. Maar zou Dijsselbloem, die inmiddels gezien zijn nieuwe functie als voorzitter van de Eurogroep toch een direct lijntje heeft met Golden Sachs Super Mario Draghi, hem niet even gebeld hebben hoe je verliezen op je begroting kunt maskeren? Hij komt immers uit een nest dat daar specialist in is. “Dear Mario, ik kom nog wat miljarden tekort op de begroting. Kunnen we even brainstormen?” “Tuurlijk, de makkelijkste is om Klaas Knot te beknotten. Ik bel hem wel even.”

Het werd nog een geanimeerd gesprek. Mario Draghi gaf hem nog een paar tips (“moet wel onder ons blijven”) voor als de nood echt aan de man komt.
Basel III? Laat maar, je geeft een garantie (doe je impliciet toch al) en dan heb je helemaal geen (verhoogd) reservekapitaal meer nodig. Hier met die miljarden.
Pensioenfondsen? Hoezo 105% dekking? Je geeft een garantie dat ze kunnen uitbetalen, en dan plunder je de pensioenkassen. 100-en miljarden reserves! Lubbers en Kok (je voorganger en partijgenoot immers) lustten er ook wel pap van. Ze haalden 25 miljard uit de pensioenkas. Gouden greep! Jeroen, de garantietombola kent ongekende mogelijkheden. Die garantie kan ik je wel geven..

Tijdens de verkiezingscampagne deed Rutte een duidelijke uitspraak toen hem werd gevraagd of we hem aan zijn (verkiezings)beloften konden houden: “Garantie krijg je op een stofzuiger”

Dijsselbloem acteert geheel in die traditie. Hij doet aan windowdressing, en veegt de ware problemen onder de mat. Tijd om de deur te wijzen aan een kabinet van colporteurs en stofzuigerzakken.

 

 
Verdere bronnen (o.a.):
http://www.rijksoverheid.nl/regering/nieuws/2013/02/15/duidelijkheid-over-winstafdracht-dnb.html  http://www.dagelijksestandaard.nl/2013/02/de-fundamenten-van-het-kaartenhuis
http://www.nrc.nl/nieuws/2013/02/15/miljardenmeevaller-voor-de-schatkist/ 
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/11698/Kabinet-Rutte-II/article/detail/3395064/2013/02/16/Meevaller-riekt-naar-creatief-boekhouden.dhtml
http://www.bnr.nl/nieuws/beurs/639288-1302/creatief-onverantwoord-boekhouden 
http://www.rtl.nl/components/actueel/rtlnieuws/2013/02_februari/15/economie/miljardenmeevaller_kabinet_door_slim_boekhouden.xml
http://www.economie.nl/weblog/dijsselbloem-verkleint-begrotingstekort-door-creatief-boekhouden

Plaatje: http://www.spitsnieuws.nl/sites/default/files/imagecache/article_image_node_slideshow/20121107dijsselbloem.jpg.crop_display.jpg

Schaduwbankier Dagobert Duck en zijn 65ste verjaardag

Scrooge McDuck is 65 jaar geworden. Met een vermogen van 16 fantastiljoen (en 16 cent) is hij een sprekend voorbeeld voor schaduwbankierend Nederland die er ook maar niet genoeg van kunnen krijgen. Ze behoren tot de absolute wereldtop. Zwemmen ook in hun geld. Zorgvuldig buiten het zicht van iedereen. En dat willen ze graag zo houden.

Dagobert Duck, oom Dagobert
Geboren in 1947. Als Dagobert McDuck. Schots (uiteraard). Later verkort tot Duck omdat dat inkt bespaarde bij het schrijven van zijn achternaam. Het begon allemaal met zijn geluksdubbeltje. Gezien zijn fijne neus voor goud (hij kon het ruiken of tien meter afstand), vergaarde hij al snel zijn eerste kapitaal: een grote goudklomp. Inmiddels heeft hij een machtig wereldwijd imperium opgebouwd bestaande uit “vrijwel alle soorten bedrijven en industrieën die er zijn”. Woont in zijn geldpakhuis in Duckstad. Met neefjes Kwik, Kwek en Kwak. Donald (zoon van zijn zus) is de onbezoldigd muntpoetser. “Waarom zou je arbeiders 1 euro per uur betalen als je je familie gratis voor je kunt laten werken?”. Enige hobby: zwemmen in zijn geld.

De schaduwbankiers
Financieringsmaatschappijen, hedgefondsen, hefboomspecialisten, speciale beleggingsfondsen en handelaren in financiële contracten. Duistere dealers in risico’s. Opererend vanuit hun eigen schaduw. Doen ongeveer hetzelfde als (grote) banken, maar zijn geen banken. Vallen dus ook onder geen enkel toezicht. Dat willen ze vooral zo houden. Ze zitten er niet mee dat ze gezien worden als de veroorzakers van de crisis. Inmiddels zijn zij daar alleen maar beter van geworden. Wereldwijd hebben ze al ruim 50.000 miljard euro in kas, en snel stijgend.

Alleen in Nederland zijn er al 14.000 van. Samen goed voor de 45% (!!) van alle geldstromen. Met zo’n 2.500 miljard in kas. Ruim 4 keer het BNP van Nederland!! Daarmee is geldpakhuis en belastingparadijs Nederland wereldkampioen. Ze zijn er maar wat trots op.

Geen verjaardagsfeestje
“Allemaal klein bier” reageert oom Dagobert desgevraagd op het net verschenen rapport van de Financial Stability Board (FSB). Adair Turner (hoofd van de Britse toezichthouder FSA en een van de leidinggevenden aan het project van de FSB zag het wel scherp: “Als het lijkt op een bank en het kwaakt als een bank dan moet het ook onder bancair-achtig toezicht vallen”.

Dagobert wordt woedend gezien de vereende krachten hem te reguleren.
De Zware Jongens Draghi Draconi, Barosso Boef, Jan Kloot Juncker en Rompuy Rover mogen het dan op mijn munten gemunt hebben, maar ze komen er niet in! Worden met een  “ferme tik” van het erf gejaagd. Zwarte Magica Lagarde aast ook al op mijn geluksdubbeltje. En lenen daar doe ik niet aan. Waarom niet? Omdat ze niet met geld kunnen omgaan!

Belt nog even voor ruggespraak met Warrige Buffet Goudglans. Inmiddels goed voor ruim 40 miljard. Openingszin: “Bel me onmiddellijk terug”. (denkend: “wat je hebt bespaard heb je verdiend”).

“Buffetje op je verjaardag?” vroeg Goudglans nog toen hij terugbelde. “Wat denk je”, roept Dagobert: “nivelleren is geen feestje. Het geld groeit me niet op de rug!”

Ongelijk verdeeld
Onderwijl mogen de arme eenden van Duckstad de ontstane gaten gaan dichten. Door structureel meer belasting te gaan betalen, door loon te matigen en langer door te werken. Voor minder zorg wordt ook gezorgd. Worden zij 65 dan worden ze nog eens extra gekort. Dat om het allemaal “betaalbaar” te houden. Betaalbaar voor wie?

Voor de bankiers wordt steeds beter gezorgd. Die ontvangen steeds grotere bakken met geld en krijgen ook nog eens miljarden verborgen subsidies zo konden we vandaag weer lezen.

“Over de eigen schaduw heen stappen” krijgt zo wel een heel duistere betekenis.

 

Terug lezen:
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/10/20/rabobank-de-bankwereld-is-verziekt/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/07/24/over-afgeleide-en-ongeleide-projectielen-derivaten/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/07/02/banken-delen-de-lakens-uit-op-eurotop/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/02/17/target2-de-doodgezwegen-alles-vernietigende-tikkende-tijdbom-in-europa/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/03/08/het-monetaire-massagraf-als-de-euro-bom-barst-target2/
https://aadverbaast.wordpress.com/2011/12/09/hou-jij-ze-dom-dan-hou-ik-ze-arm/
https://aadverbaast.wordpress.com/2011/11/22/goldman-sachs-sucks/
https://aadverbaast.wordpress.com/2009/11/18/%C2%93ik-doe-gods-werk%C2%94-2/

Rabobank: de bankwereld is verziekt

“De Rabobank heeft het niet voor elkaar gekregen de bankwereld van binnenuit schoon te krijgen. Het besluit om te stoppen met bankieren gaat dan ook met pijn in het hart” aldus financieel directeur Bert Bruggink van de Rabobank in een persconferentie vanmiddag.

“Het is doodzonde, maar de bittere realiteit”, zegt Bruggink, “het resultaat van de Eurotop is ronduit schokkend.” Het is duidelijk dat de internationale bankwereld en de politiek verziekt is. We denken niet dat dit in de nabije toekomst nog zal verbeteren.”

Bruggink benadrukt ook genoeg te hebben van de geruchtenstroom die al jarenlang de rondte gaat over de Rabobank dat die zelf betrokken zou zijn bij diverse schandalen als de Libor-, Euribor- en Hypotheekrente fraude.
“We hebben alles in werking gesteld om er voor te zorgen dat onze bank schoon is”, vervolgt Bruggink. In 2008 en 2011 ontsloeg de Rabobank nog meerdere bankiers naar aanleiding van deze schandalen.

“We lopen al langer te worstelen over de vraag of we al dan niet het bankieren zouden moeten continueren. Sinds bekend is welke afspraken zijn gemaakt rond de ESM en het oplossen van de financiële crisis tijdens de laatste Eurotop is de besluitvorming in een stroomversnelling gegaan”, legt Bruggink zaterdagmiddag op BNR uit.

“Het resultaat van de Eurotop wijst uit dat de internationale politiek en het bankwezen, inclusief al haar instituties, behoorlijk verziekt is. We zien geen uitzicht op een krachtig herstel.”
“Het geeft gewoon aan dat deze werelden blijkbaar niet in staat zijn om het zelfreinigend vermogen op te brengen om op afzienbare termijn alles ten goede te laten keren. Op grond daarvan zijn we helaas tot de conclusie gekomen om er een punt achter te zetten.”

“Ons besluit staat vast, we trekken ons terug uiterlijk 31 december 2012”

 

Het nieuws sloeg in als een bom. Een paar eerste reacties.

“Rabobank nam het woord ‘principieel rot’ vaak in de mond”, vertelt Mart Smets, veelschrijver, presentator en commentator bij de NOS, RTL, BNR, Z24, WNL, Business Class, MAX en DWDD, die bij de persconferentie aanwezig was. “We zijn als journalisten jarenlang belogen. Dat doet je wel wat”.

Boele Staal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en namens de werkgeversorganisatie VNO-NCW lid van de SER:  “Het is een vreselijke klap dat de Rabobank die al zo lang zo loyaal aan het bankieren verbonden is heeft moeten besluiten om te stoppen. (…) Ik zag dit de laatste dagen natuurlijk wel aankomen, maar het is triest dat dit besluit genomen moest worden. Ik respecteer het uiteraard. (…)”.

Ton Heerts, interim-voorzitter van de FNV: “dat alle bankiers zullen worden ondergebracht in een aparte stichting en dat hun contracten zullen worden gerespecteerd tot 2016 juichen wij toe. Nu maar hopen dat dit niet in een domino-effect resulteert.”

Een in 2008 ontslagen oud-bankier bij de Rabobank die niet met naam vermeld wil worden: “Hypocriet en doodzonde voor de bankwereld dat Rabobank er nu uitstapt. Jammer voor al het talent dat hier de dupe van wordt.”

De eerste reactie van Mark Rutte:“Een lachertje natuurlijk, maar ik neem het bericht wel serieus”.
Jan Kees de Jager: “Om te huilen natuurlijk. Als die miljoenen spaarders er maar niet de dupe van worden. Ik heb er wel vertrouwen in dat we ons geld tot de laatste cent terug krijgen”.

Laatste nieuws: Goldman Sachs overweegt delen van de bank over te nemen.

Dit bericht wordt gezien de actualiteit voortdurend aangevuld..

 

Terug lezen:
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/08/15/wat-aan-topsport-schort/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/07/02/banken-delen-de-lakens-uit-op-eurotop/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/07/24/over-afgeleide-en-ongeleide-projectielen-derivaten/ https://aadverbaast.wordpress.com/2012/03/15/esm-en-de-dictatoriale-democratie/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/03/08/het-monetaire-massagraf-als-de-euro-bom-barst-target2/
https://aadverbaast.wordpress.com/2012/02/17/target2-de-doodgezwegen-alles-vernietigende-tikkende-tijdbom-in-europa/
https://aadverbaast.wordpress.com/2011/11/22/goldman-sachs-sucks/
https://aadverbaast.wordpress.com/2009/11/14/%C2%93niemand-zit-te-wachten-op-de-waarheid%C2%94-2/
https://aadverbaast.wordpress.com/2009/11/18/%C2%93ik-doe-gods-werk%C2%94-2/

Volkswoede over bonussen terecht?

 

De wereld staat op zijn kop over de ‘perverse’ bonussen die worden uitgekeerd in (met name) de financiële wereld. Maar wat is er pervers aan? En wat niet? Een analyse. een lange, maar meer kan ik er niet van maken.

de cijfers.
In een paar straten in de wereld (New York, London, Frankfurt, Singapore en Tokyo) worden jaarlijks ruim 80 miljard (!!!) dollar aan bonussen uitgedeeld. Over 2008 was dat niet veel minder. Een ongelooflijk bedrag als je het afzet tegen de 20 miljard/jr  die de G-7 nog steeds aan het zoeken is om de armoe de wereld uit te helpen. Ze hadden het wel afgesproken. Beiden kun je met recht pervers noemen. Hoe is een dergelijke scheefgroei ontstaan? En waarom is men ‘ineens’ zo woedend?

Een rondje langs de diverse belangengroepen. Wat is hun rol daarin?
 
Het volk.
De belastingbetaler mag opdraaien voor de huidige crisis. Broekriem aanhalen op alle fronten, of je nu werkt, of niet meer werkt omdat je met pensioen bent of inmiddels ontslagen. De werkenden  ‘moeten’  langer werken, terwijl je in de krant mag lezen dat de rijken zichzelf nog verder verrijken. Of eerder mogen ophouden met een enorme ‘oprotpremie’. Dat is niet uit te leggen natuurlijk. “Hou jij ze dom dan, houdt ik ze arm”? Terecht dat men daar woedend over is. Maar men zou nog bozer over wat anders moeten zijn.

De politici.
Obama haalt de wereldpers. Hij is woedend over AIG. 170 miljard staatssteun gekregen, en hoe halen ze het in hun hoofd: 165 miljoen aan bonussen worden uitgekeerd!! Merkwaardig eigenlijk: het is minder dan één promille van de steun. Bos doet hetzelfde. Sarkozy maakt zich ook boos.
Is het symboolpolitiek, incidentenpolitiek, populisme of volksmennerij? Of zelfs kinnesinne?
Met een zuivere prioriteitstelling heeft het weinig van doen. Het is crisis, en de politiek speelt Sinterklaas met  lege handen. Wouter Bos voor de camera met tranen in de ogen: ik wou dat ik er wat aan kon doen.. Bos: doe er dan wat aan!

De media.
Daar kan ik kort over zijn. Smullen natuurlijk. Koren op hun molen. Wie maakt zich er immers niet boos over. Kranten moeten gevuld worden, en het volk krijgt brood en de spelen. Nou ja brood. Men vindt dat het brood ze uit de mond wordt gestolen immers. De een zijn dood is de ander zijn brood: oplagecijfers! Medialand verkeert zelf in een flinke crisis.

De vakbonden.
Vakbonden zijn altijd al tegen bonussen geweest. Schoorvoetend gaan ze wel eens mee. Hun enige eis: het moet dan wel objectief en meetbaar  zijn. Bang voor ‘blauwe ogen effecten. Naïef. onkundig. Lodewijk de Waal (als oud-vakbondsvoorzitter) mag bij de ING als commissaris zijn tanden stukbijten op een nieuw beloningssysteem. Waarom dat niet gaat lukken komt later in deze blog.

De werknemers.
Een bonusregeling is juridisch gezien onderdeel van het arbeidscontract. Als de bank een afspraak heeft gemaakt zal deze moeten nakomen. De banken zitten in een vertrouwenscrisis toch? Wek je vertrouwen als je afspraken naar je eigen werknemers niet wilt nakomen? Een merkwaardige paradox. Zalm loste deze paradox eenvoudig op: je kan het uiteraard krijgen. Maar reken niet meer op een fraaie carrière hier. We hebben je dan niet meer nodig. Slim, maar is het slim? Motiveer je zo je personeel als je ook vraagt de ‘schouders er onder te zetten’?
 
Brancheorganisaties.
Boele Staal (Voorzitter van Nederlandse Vereniging van Banken) komt bij P&W uitleggen wat er in het herenakkoord tussen de banken en Bos is afgesproken. “Natuurlijk” moeten er betere bonussystemen worden vastgelegd. Zijn afsluitende zin is wel: “het ligt niet aan de mensen, het ligt aan het systeem.” Ik viel letterlijk om van verbazing. “Het systeem” is toch mensenwerk? Sorry (dat durf ik wel te zeggen), hij krijgt van mij de “Loden Eikel” voor bewezen onwetendheid en onkunde. 
  
Commissarissen.
Ondermeer direct verantwoordelijk voor het beloningsbeleid van directies. Indirect zullen ze ook de directies moeten controleren over het gevoerde beloningsbeleid in het hele bedrijf. Maar het is een “Old boys netwerk.” Eelco Brinkman  (de “machtigste man in Nederland”) heeft meer dan 30 commissariaten, en bestuursfuncties. Geen wonder dat je dan in slaap valt. Hebzucht is hun niet vreemd Ze leven er van. Onkunde is ook hiermee bewezen.
 
De toezichthouders.
Ook een soort van commissarissen. Maar dan nog breder. Nout Wellink heeft zich naar mijn mening al volkomen belachelijk gemaakt. Het ene drama na het andere. Hij zit er nog steeds. Hoe kan dat?
 
Directies (en management).
Directie en management weten als geen ander dat werknemers (zijn ze zelf ook geweest, of nog) bijzonder vatbaar zijn voor variabele beloning. De mate waarin hangt wel af van de cultuur. Of zoals een Amerikaans salesmanager mij eens toevertrouwde: “ik geef ze een basissalaris onder het bestaansminimum, maar wel een flinke bonus bij behaalde resultaten. Anders lopen ze niet.”

En werknemers gaan lopen! Als een directie bedenkt dat hun werknemers een bonus krijgen als ze elke dag 4 uur staan te koffiedrinken bij de poort, moet je niet verbaasd staan dat het elke dag volloopt op die plek, en de hand voor die ‘verdiende’ premie wordt opgehouden. Hij zou het toch moeten weten? Dat is toch wat de baas wil? Dat was toch onze afspraak?
 
Dat stelt dus zéér hoge eisen aan de makers van beloningssystemen. Namelijk hoe maak ik een beloningssysteem gebaseerd op doelstellingen die zodanig zijn opgesteld dat alle werknemers (inclusief directie) met alle neuzen in dezelfde richting staan, en gezamenlijk optimaal bijdragen aan  de continuïteit van de onderneming. Men heeft hier volstrekt gefaald, dat is overduidelijk.

En dat is exact de kern van het probleem.
Directies (commissarissen) zijn volstrekt onkundig gebleken hun werknemers (met of zonder bonussysteem) optimaal aan te sturen opdat de werknemers enkel  in het verlengde van de ondernemersdoelstellingen presteren, en niet voor hun eigen krenten in de eigen pap.
Directies kunnen zelf niet eens uitgebalanceerde doelstellingen voor het hele bedrijf opstellen. Laat staan voor hun werknemers (de afgeleiden daar van).
Ik spreek uit ervaring. Anekdote: ik heb eens het volgende uit de mond van een CEO (Nederland) van een miljardenbedrijf mogen horen: “we zijn hier niet zo gewend te werken met doelstellingen” Hij kon ze ook echt niet zelf bedenken. 
  
De directie heeft maar één verantwoordelijkheid: de continuïteit van hun onderneming waarborgen.
Dat zij over de hele linie volstrekt onkundig zijn gebleken, is bewezen doordat de hele financiële wereld op zijn grondvesten schud. En daarmee de hele wereldeconomie.

De volkswoede moet zich in eerste instantie richten op deze brede onkunde van de top in het bedrijfsleven. En meteen daarna op de eromheen cirkelende ‘hoge heren’ die “het systeem” in stand houden. Van supergrootverdieners mag je toch verwachten dat ze iets in huis hebben?
 
Het volk moet zich ernstig zorgen (en kwaad) maken dat onze leiders feitelijk een groepje prutsers zijn. Graaien is daar ‘slechts’ een uitwas van. En niet de kern van het probleem.
 
Lodewijk de Waal heeft een zware opgave. Niet het ontwikkelen van een fraai beloningssysteem zou zijn opdracht moeten zijn. Zijn primaire opdracht zou moeten zijn om het management, directies, en commissarissen te leren hoe je moet managen. Een helse klus!
 
En daar is hij met zijn vakbondsachtergrond te verkeerde man voor op de verkeerde plaats. Ook onkunde. Maar nu van de politiek. En van hem. Om te denken dat hij deze “klus” kan klaren.
 
Een nieuwe definitie van economie: het samenspel van belangengroeperingen waarbij de overlevenden leven bij de gratie van de nog grotere onkunde van de ander.

Leuker kan ik het niet maken. Wel duidelijker.

Crisisplan overheid is een Katrina-plan

Terwijl er al ruim een half jaar een orkaan woedt in de wereld die zijn weerga niet kent, komt onze regering na lang soebatten eindelijk met een plan de crisis te bezweren. Volgens de regering, regeringspartijen, vakbond en werkgeversorganisaties klopt het als een zwerende vinger. Maar klopt het? Uw razende reporter bladerde door het plan en kwam weer tot onthutsende resultaten.
 
Lees eens door het lijstje maatregelen. En splits dan de lijst eens in korte en lange termijn maatregelen. Voorspellingen nu zijn dat de crisisstorm ongeveer twee jaar zal woeden. Wat gaat de overheid nu echt doen om de schade in deze twee jaar te minimaliseren? Plannen om de burger in deze economische malaise op de been te houden? Om de economie niet nog verder in de afgrond te laten zinken?
 
Ik kwam tot het volgende korte lijstje van maatregelen die mogelijk op korte termijn ingevoerd kunnen worden en moglijk enig effect kunnen hebben:

455 miljoen: vliegtaks er af. Was een milieu maatregel. Nu van de baan. Geen politicus kan blijkbaar snappen, laat staan uitleggen dat een burger vanwege 11 euro niet een volle tank verrijdt om naar een buitenlandse luchthaven uit te wijken. Daar ligt het dus niet aan. Ja, Schiphol vragen we ook om te bezuinigen zeggen ze dan. Maar dat is een lange termijn kwestie toch?

65 miljoen voor sloopsubsidie voor onze oude wrakken die nog rijden. Gelooft men nu echt dat dat burgers massaal over de streep trekt te investeren in energiezuinigere auto’s?

100 miljoen extra beschikbaar voor onderzoek naar duurzame energie, elektrische mobiliteit, en energiewinning in de kassenbouw. Een fooi. En zal hoogstens een paar honderd mensen aan het werk houden. De spin-off is lange termijn. Niet eens echt korte termijn overigens: dat geld moet nog toegewezen en verdeeld worden immers. Eerst weer plannen maken dus.

375 miljoen deeltijd voor invoering deeltijd-ww. Invoering 1 april. Sigaar uit eigen doos.

Bouw: meer isolatie en opknappen. De klussers zijn er blij mee. Wordt het echt serieus (grootste deel van de plannen) dan zal er moeten worden aanbesteed (Europees). Kan jaren duren, en zal dus de (bouw)crisis niet bezweren..

Tja, meer kon ik niet echt niet ontdekken (een miljard?) wat enig resultaat binnen twee jaar kan hebben. En dan nog met de nodige slagen om de arm.. Wel heel erg magertjes..
Heb ik iets gemist? Ik laat me graag overtuigen.

Verder lees ik allemaal lange termijn plannen Ik ga ze niet allemaal opsommen hier. Hoogstens plannen hoe we de ontstane rotzooi na de storm te gaan opruimen. Rotzooi die veelal ook nog eens niets met deze crisis te maken heeft (v.b. AOW). En dus hoogstens om iets te bedenken om het gestoorde huishoudboekje op termijn weer op orde te krijgen. Maar is dat wat nu eerste prioriteit heeft? Daar is het plan wel op geschreven. Maar dat heeft niets met crisisbestrijding of ‘rampenplan’ van doen.

Schandalig! Een afgegeven brevet van onvermogen.

Het doet mij denken aan een afbrandend Catshuis waar de brandweer bij wordt geroepen. Luid toeterend met zwaailicht en zonder brandslangen komen ze het hek binnen rijden. De verschijnende heren en een enkele dame vertellen dat ze na lang polderen als beste oplossing doosjes brandmelders zullen gaan uitdelen. Dat had ze toch maar mooi samen bedacht: “een historisch akkoord”. Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat!
Donnerwetter!!

Het doet me ook denken aan orkaan Katrina. Waar alle waarschuwingen tientallen jaren werden genegeerd. Waar bleek dat de staat niet in staat was alert te reageren, waar een ernstig tekort aan hulptroepen waren.  Waar de stad en de regio tot rampgebeid werd verklaard, lang nadat de ramp al was geschiet. Waar de regering(en) de bewoners aan hun lot overlieten. Bush, toen er gedreigd werd met een onderzoekscommissie, snel riep dat hij het zelf wel ging onderzoeken. En waar de stad nog steeds niet is opgeruimd, en heel veel mensen niet terug konden keren omdat ze het leven hadden gelaten, en nog niet terugdurven omdat er nu nog weinig is gebeurd.
 
Het is een Katrina plan: geen plan: we gaan de storm maar uitzitten. Maar we hebben wel alvast een aantal heilige huisjes er door gejast. Niet alle, maar ja “politiek is nu eenmaal compromissen sluiten”.

Verder roep je samen om het hardst dat wel weer goed komt. Het is weer een misselijkmakend voorbeeld van het toepassen van de Shock Doctrine. Partijpolitieke paringsdansen. De burger verdwaasd achterlatend. Inclusief de kamer.
 
Met zulke leiders en volksvertegenwoordigers komt het nooit meer goed.

Ik wens iedereen een fijne crisistijd toe. Advies: trek je eigen plan maar.

Kutmarokkanen en de Kredietcrisis

de overeenkomsten. ze zijn er, en meerdere dan je zo zou denken. een onthutsend en inzichtelijk overzicht.

Uw razende reporter kroop crisisbewust door de krochten van het internet. En kwam al lezend en luisterend tot de volgende conclusie: er zijn wel erg veel overeenkomsten.

Duizelingwekkend veel duidingen. Dolgedraaid en verloren in de veelheid aan verslagen en verslagenen, hier een overzicht van het jargon wat links en rechts, boven en onder wordt gebruikt. Over welke crisis ging het ook alweer?

Opgehoeste problemen.
Overlast, hebzucht, terroriseren, stalken, stelen, lak aan de autoriteiten, rotzooi, gerotzooi, rotte zooi, agressief, onacceptabele risico’s, niet te vertrouwen, niet in de hand te houden, steekhouders en stakeholders, een paar ‘jongens’ verpesten het voor de rest, hebzucht, dieven, perversiteiten, afpakken, kredietverlies, incrowd, loverboys, onbalansposten, gaan geheel hun eigen weg, onbetrouwbaar, hoogmoed, weigeren te integreren, van andere planeet, realiteitszin verloren, recidivisten, patsers, niet ingrijpen..

Opgehoeste oplossingen.
Heropvoeden, hard aan pakken, opsluiten, vernederen, de ‘ouders’ aanpakken, toezicht aanscherpen, begeleiden, dialoog, integreren, overnemen, dialoog, terug naar de ‘heimat’ (bankieren/Marokko), spreiden, kredietwaardigheid verhogen, nu ingrijpen…

De burgers.
Sentiment en emotie, kredietverlies, het zal mijn tijd wel duren, actiecomités, rechtszaken, verhuizen, media-aandacht, zoveel mensen zoveel meningen, frustratie, slachtoffers, ver van mijn bed show, ‘aandeelhouders’, ‘spaarders’, paniek, spreiden, gelatenheid, getroffenen en niet getroffenen, gaat ons allemaal aan, vergaande gevolgen, topje van de ijsberg, moet wat aan gebeuren, nu ingrijpen…

Commentatoren,  redacteuren, columnisten, media.
Crisis, ongekend, kern, reden, drama’s, betrokken partijen, oorzaak, conflict, historie, analyse, verbanden, was te verwachten, uit de hand gelopen, gevolgen, consequenties, wie het weet mag het zeggen, de partijen, anders, onvoorspelbare toekomst, nu ingrijpen..

De toezichthouders.
Hebben hun werk niet goed gedaan, versloffen hun taak, roep om andere aanpak, onderling vinger wijzen, niet goed genoeg, onder toezicht stellen, dialoog, meldplicht, samenwerken, regels aanscherpen, nieuwe taken, nieuwe aanpak, nu ingrijpen…

De overheden.
Werkgroepen, beleidsplannen, commissarissen,  probleem’wijken’, aanpakken, doortrekken, investeren, overnemen, financiële injecties, harde woorden, dialoog, de burger in bescherming nemen, mogen niet omvallen, crisismanagement, politieke verantwoordelijkheid, nu ingrijpen…

En de spelers zelf?
Die ‘spelen’ en ‘feesten’ gewoon’ door..

Moraal van dit verhaal: met deze woorden kan iedereen elke crisis te lijf. Met woorden. Nu de daden… 

P.S. Mephisto heeft een lijst gemaakt over welke crises we het zoal kunnen/moeten hebben. Hij eindigt zijn blog terecht met ‘de mentale crisis’. De grootste.

We sluiten de beurzen! Voorgoed!

als iets al lang bestaat wordt zelden nog gevraagd waarom eigenlijk. het voldongen feit. maar is het voldongen?

‘Ergens een aandeel in hebben’ bestaat al sinds mensenheugenis. De start van de vrij verhandelbare aandelen ligt pas in de 17^e eeuw. Al gauw was de eerste crisis een feit. Velen zullen er volgen. Met enorme gevolgen.

De huidige financiële crisis die zich als een ware epidemie uitspreidt over de hele wereld wijst ons weer op de consequenties van dit antieke, wonderlijke en zelfs bizarre systeem.

Verdampte biljoenen, en vervolgens hopen weer ooit als een Feniks uit de as te herrijzen.
Voor miljarden aan bonussen en salarissen die als warme worsten hangen voor de blinde hebzucht van hongerige geldwolven. Perversiteiten in optima forma.
Tot wanhoop gedreven kleine en grote beleggers, die met bloeddoorlopen ogen, hun aandeel leveren in de hysterie van koop en verkoop.
Eén verkeerd woord van de CEO, en ‘de waarde’ van het beursgenoteerde bedrijf stort als een plumpudding in elkaar.
Woorden op weegschaaltjes. Anders ‘zakken ze/we weg’. Zonder dat er iets veranderd is in de eigenlijk bedrijfsvoering en -resultaten.
Roddels en geruchten drijven de beurswaarde. ‘Realiteitswaarden’ gedreven door wilde fantasieën.
Bestuurders werken niet aan de optimale strategie voor de komende jaren, maar staren  tureluurs naar de dagelijkse indexen die hún besturen.
Regeringsleiders komen nergens meer aan toe dan, in onderlinge competitie in competentie op het gebied van psychologische oorlogsvoering, de manisch depressieve patiënten overeind te houden.
‘Rondpompen’ moeten voorkomen dat de doodziek geworden patiënten overlijden door ze aan het infusen van de geldgenerators te hangen. ‘Injecties’ werken al niet meer tegen resistente bacteriën en virussen.

‘Allemaal emotie’. ‘Allemaal sentiment’ Daar zijn alle commentatoren, analisten en deskundigen het wel over eens.

“Daar zijn we het wel over eens.” Bedenk even hoe bizar die opmerking eigenlijk is!

Want als het allemaal emotie en sentiment is, waarom houden we deze burchten van hebzucht, casino’s, piramidespeelplaatsen, darkrooms, opvangcentra voor verslaafden, dodelijke virushaarden en windhandelwinkels dan eigenlijk nog in leven?

Ik kan geen goede en voor mij overtuigende reden bedenken. Wel geprobeerd, maar echt niet gelukt.

Conclusie: opheffen dus dat ‘vrij verhandelbare aandeel’. We sluiten de beurzen! Voorgoed!

En we vervangen het door een alternatief en simpel systeem met maar twee basisregels:
1. Aandelen in ondernemingen kunnen enkel door genomen worden met een hoge ‘kiesdrempel’. Bijvoorbeeld 10%. Alleen de echte ‘stakeholders’ hebben een aandeel. Zuivere koffie.
2. Een aandeel kan dus wel genomen worden. Maar zonder ‘tussenhandel’. Enkel tussen onderhandelende partijen. Niet vrij, maar direct betrokken.

Voordelen:
a. Sentiment en emotie wordt vervangen door echte bedrijfsvoering. Inclusief winst en verlies. Inclusief winners en loosers. Maar dan wel ten koste of ten bate van hun rug. En niet die van anderen.
b. De waarde van een bedrijf wordt bepaald door de reële waarde bepaald door reële partijen.  Door echte ‘stakeholders’. Alleen zij bepalen of ze dat willen blijven of niet.
c. Korte termijn gewin maakt plaats voor optimaliseren van korte én lange termijn bedrijfsvoering om tot de uiteindelijk winners te behoren.
d. De wereldeconomie wordt niet meer bepaald door de waan van de dag, maar door feitelijke omstandigheden en reële gebeurtenissen.
e. Dagelijkse fluctuaties zijn verleden tijd.
f. De honderdduizenden ‘handelaren in gebakken lucht’ verdwijnen, om ergens anders te bewijzen dat/of ze nog van toegevoegde waarde kunnen zijn.
g. De tienduizenden politieke ‘brandweer mannen’ wereldwijd kunnen worden ingezet om de werkelijke problemen aan te pakken. i. Geen ‘noteringen’ meer, maar gewoon aan het werk.
 
En zo kan ik er nog vele bedenken.

De kern: terug naar de ‘core business’.
Een uitdrukking die door het bedrijfsleven overigens in het leven zijn geroepen als werkend medicijn om de onderneming weer gezond te maken en te houden.
Niet passende activiteiten worden verkocht,  flink gesaneerd, of gesloten.

Bizar om je daar dan zelf niet aan te houden, als we het over beurzen hebben..

Barstende bubbels en buitelende beurzen, ná 1900.

Het logische vervolg van Barstende bubbels vóór 1900. Wie dacht dat lering werd getrokken kwam bedrogen uit. Het was slechts het begin. Van het einde?

De Russische trein- en mijn-bubbel (1917).
De laatste tsaar investeerde met geleend geld uit het westen (obligaties en aandelen) in een immens gepland spoorwegnet en omvangrijke mijnbouw. Ongekende vooruitzichten ‘natuurlijk’. Tot de Oktoberrevolutie. De beurs werd gesloten door het nieuwe bewind en obligaties werden genationaliseerd. De waardepapieren hadden nog slechts waarde voor Scipofilatelisten..
 
Crash 1901-1903.
Ernstige droogte veroorzaakt grote onrust over op hand zijnde voedseltekorten. Pesident William_McKinley  wordt vermoord. De beurs verloor 46% van de waarde over een periode van twee jaar.
 
De paniek van 1907.
Geruchten over liquiditeitsproblemen bij meerdere banken in New York werd de lot in het kruitvat. Spaarders en ondernemingen renden massaal naar de banken. Herkenbaar? Over een periode van minder dan twee jaar verloor de NYSE 50% van zijn waarde.

Crash Wereldoorlog I (1916-1917).
Rond 1916 drongen de berichten over de uitzichtloze loopgravenoorlog pas goed door in Amerika. Amerika zou deze oorlog ingetrokken worden. Genoeg onzekerheid om de beurs 40% te laten afkalven in een jaar.
 
De na-oorlogse euforiebubbel 1919-1921.
Na afloop van de oorlog (“dit nooit weer!”)  volgde een euforisch vertrouwen op hoogconjunctuur.  Deze euforie bleek niet gerechtvaardigd.  Daarover heen de uiteenspattende ‘automobiel-bubbel’ en het 45% waardeverlies een feit. Wel snel herstel: ‘Roaring twenties‘.

Florida 1925: huizen en grond bubbel.
Geen wereldwijde consequenties maar wel een echte klassieke bubbel. Mensen leenden zich een bult om te speculeren met exploderende huizen en grondprijzen. In één jaar verviervoudigde (!!) de prijs (1920). Tot er een kopersstaking kwam toen een  top was bereikt. Verkopen bleek schier onmogelijk. De prijzen zakten net zo hard als ze gestegen waren. Als klap op de vuurpijl ging er nog een flinke orkaan en een fruitvliegenplaag overheen. Toen was het helemaal afgelopen.
 
Crash van 1929.
24 oktober. Paniek op Wall Street. Miljoenen mensen zagen hun beleggingen verdampen, raakten hun banen kwijt en raakten aan de bedelstaf. De aanzet voor de grootste crash die al stond klaar te stomen. Meest elkaar versterkende negatieve emotie overigens.
 
The Great Depression crash 1930-1932.
Na 1929 de echte genadeklap. De beurs raakte 86% (!!!) van de waarde kwijt in 2 jaar tijd. De moeder van alle crashes kun je het gerust noemen (vooralsnog..). De wereldwijde gigantisch recessie zou het kruitvat ontsteken in Europa en de rest van de wereld. Het zou tot 1954 duren voordat het niveau van voor 1929 weer zou worden bereikt.

Crash van 1938.
Onrust over een onbetrouwbare ‘gek’ in Duitsland die een oorlogsmachinerie op gang bracht in combinatie met enkele beursschandalen waren de grondslag voor deze nieuwe crash. Net toen het vertrouwen leek te zijn weergekeerd dat men eindelijk opveerde van de grote recessie.. Weer halveerden de beurzen.

WO-II crash (1939-1942).
Weer een klap van 40%. Amerika werd de oorlog ingetrokken op vele fronten. Pearl Harbor was de slag onder de gordel.

De Crash van 1973-1974.
Vietnam wakkerde het patriottisme in Amerika niet aan. Nixon’s Watergateschandaal, en een oliecrisis gooiden flink roet in het eten in na een lange periode van “peace and love..” en vertrouwen in elkaar. De beurs verloor 45% van de waarde in twee jaar tijd.
 
De Overname bubbel van 1987.
19 oktober 1987. Zou de geschiedenis ingaan als ‘Black Monday’. Een ongekend vertrouwen was opgebouwd dat als je maar bedrijven opslokte en overnam, de winsten (en dividend) niet kapot konden. Toen de eerste tekenen kwamen dat dat lang niet altijd zo was, in combinatie met bewijzen  over beursmanipulaties stortte het vertouwen en dus de handel in één klap in (50%). Herstel kwam snel. Nieuwe bubbels bleken genoeg uitwegmogelijkheden te bieden.
 
De Nikkei bubbel 1989-1990.
Japan leek het recept voor succes in handen te hebben. Bedrijven konden gewoon niet kapot en begonnen de wereld over te nemen. Gouden bergen in het land van de ‘Rising Sun’ natuurlijk. Toen bleek dat Japanners ook maar ‘normale mensen’ waren, klapte deze bubbel. ‘Life-time employment’ werden 100.000-en ontslagen. Japan zakte weg als gedoodverfde nieuwe wereldmacht. De Nikkei index is nog steeds niet op het oude niveau!
 
De dot.com bubbel 2000-2002.
Ook wel tech-crash genoemd. Het begon allemaal met het onverwachte succes van de ‘PC’ (1983) en het nog meer onverwachte succes van internet. Als je maar riep iets te gaan betekenen in de dot.com wereld lagen de investeerders op de stoep. Als je dan ook nog een beursgang ging organiseren, liep zelfs ‘Jan met de pet’ naar de bank om met geleend geld aandelen te gaan kopen (vb. World Online..). Het bleek een enorme zeepbel te zijn van enkel gebakken lucht. Toen in 2000/2001 de bubbel van de ‘Millennium Bug‘ ook ongegrond  bleek te zijn was het definitief over. De technologie index (Nasdaq) is nóg niet hersteld.

Hypotheken bubbel – kredietcrisis 2008.
Ongekend vertrouwen in consumeren als motor van het dogma van de groei-economie, brachten financiële instellingen er toe om ‘alles uit de kast’ te halen om leningen te verstrekken. Via ingewikkelde constructies werden hypotheken als nieuwe producten aan banken doorverkocht.  Uit vertrouwen in elkaar (‘business as usual’) werden volstrekt onterechte en zelfs frauduleuze hypotheken aan elkaar doorverkocht om graantjes mee te pikken. Toen duidelijk werd dat velen daarvan luchtbel producten waren. Het onderling vertrouwen tussen de banken was weg, waardoor de onderlinge geldstromen opdroogden. Liquiditeitsproblemen ontstonden. Toen de ‘gewone man’ er achter kwam, verdampte daar ook het vertrouwen en ontstond de klassieke run op de banken. En begonnen deze wereldwijd als bosjes om te vallen. Overheden sprongen wereldwijd in om de paniek te bezweren door……

Tja, en hoe dat af zal gaan aflopen, en hoe diep de crisis wordt weet nog geen mens.
Daar hebben we de ‘kleinzoon van Geert Mak wellicht voor nodig om dat na afloop even samen te vatten.

Goede nieuws: het kan even duren maar er volgt altijd herstel (om het hele circus weer opnieuw te laten beginnen).

Slechte nieuws: uiteindelijk zijn de armen,  die onschuldig zijn aan al die uiteenspattende luchtbellen,  per definitie de klos.

Hebzucht komt voor de val. Niet definitief helaas, laat de historie zien. Of zou dat misschien toch eens (moeten/gaan) veranderen?

Vijfde  aflevering van een serie over hebzucht.
Vorige afleveringen:
1. Mijn gesprek met Neelie Smit Kroes..
2. Druk, druk, druk… Vooral met die drukte..
3. Paaseiland, metafoor voor onze planeet. 
4. Barstende bubbels vóór 1900.

Noot:
1. ik heb me vanwege de beknoptheid in de getallen beperkt tot Amerikaanse beurs cijfers.
2. voor iedereen die nog meer hierover wil lezen, o.a. de volgende suggestie:
Bubbels, spraakmakende financiële crises uit de geschiedenis.

Barstende bubbels vóór 1900.

Wie denkt dat uiteenspattende bubbels (‘kredietcrisis’) iets zijn van de 21^ste/22^ste eeuw komt bedrogen uit. Uw razende reporter heeft de geschiedschrijving er nog eens op nageslagen. Met verrassende uitkomsten.

tulpenbollen bubbel (1634-1637).
Nederland. Het sentiment rond de ‘nieuwe’ bollen steeg tot ongekende hoogte. Men verwachtte dat de prijzen zouden blijven stijgen. Voor een ‘exclusieve bol’ werd op een gegeven moment net zo veel betaald als voor een grachtenpand in Amsterdam. Velen hadden al hun spullen verkocht en/of geleend om maar bollen te kunnen kopen. Deze bol barstte.. Ze raakten al hun geld kwijt en bleven diep in de schulden achter.

De Mississippi bubbel (1718-1720)
De Mississippi Company had van de Franse staat het monopolie (25 jaar) gekregen voor de handel in de franse koloniën in het zuiden van Noord-Amerika. Ongekende winstverwachtingen. Ook onterecht opgeklopt door het management (John Law). Na twijfel bleken de aandelen niet te verzilveren te zijn.

De Zuid Zee bubbel  (1719-1721)
Monopoly van South Sea Company (UK) op de handel in de Stille Zuidzee (Zuid Amerika) in een deal met Spanje. Zelfs een feitelijke dekmantel om de staatsschulden (UK) te herfinancieren door uitwisseling van aandelen (parallel met de Mississippi strategie overigens). Ongekend maar onterecht vertrouwen in de waardestijging. Duizenden beleggers hun geld kwijt.
 
Paniek in 1819
De Amerikaanse overheid had stevig geleend om de oorlog tegen de UK te financieren. De banken hadden niet genoeg muntgeld meer in voorraad. Om aan de vraag te voldoen werd papiergeld gedrukt. Ook ontstonden over het hele grondgebied kleinere banken die leningen toestonden, zonder dat die gedekt waren. Amerikanen konden hun leningen niet meer terugbetalen. Ging uiteraard fout. En goed fout. Staat bekend als de eerste grote kredietcrisis met ernstige gevolgen.
 
Paniek in 1837
De overheid stimuleerde de trek naar het Westen door ongebreideld gouden bergen te beloven. Speculanten stapten op grote schaal in de ‘property business’. Wederom werd er papier gedrukt om genoeg leningen te verstrekken. Tot de overheid (bibberend over de gevolgen) eiste dat er in goud en zilver betaald moest worden. Te veel papier, te weinig munten.

Paniek in 1857
Het zinken van een schip met aan boord 15 ton goud bestemd voor banken aan de oostkust van Amerika was een van de aanleidingen dat de UK zijn vertrouwen in deze banken verloor en op grote schaal  fondsen terugtrok uit de VS, wat leidde tot een algemene vertrouwenscrisis. Deze crisis had ook grote gevolgen voor de wereldeconomie. Het wordt wel gezien als de reden voor het uitbreken van de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865).

Paniek in 1873
Van hype naar bubbel. Speculanten hadden de spoorwegindustrie ontdekt. In September 1873 ging het fout: Jay Cooke, een bank uit Philadelphia die miljoenen dollars had geïnvesteerd in projecten die toch niet zo rendabel waren als verwacht c.q. beloofd ging failliet. Jay Cooke’s ondergang was de aanleiding van een domino-effect, dat uiteindelijk de VS-economie in elkaar deed storten.

Paniek in 1893
Het begon allemaal met een run op de banken. Eerdere gouden bergen en later tegenvallende  resultaten van de spoorwegmaatschappijen (tweede golf) bracht te veel mensen er toe hun papiergeld om te zetten in goud. Uiteindelijk weigerden de banken goud uit te geven en vervingen het door zilver, dat niet zo hoog werd geschat. Hierdoor ontstond wantrouwen in het monetaire systeem. Door dat afnemend vertrouwen probeerden velen hun aandelen te verzilveren (!), wat dan weer leidde tot het ten onder gaan van vele banken. De economie meesleurend in zijn val. Deze periode er op volgend word nog ingeschat als de zwaarste depressie aller tijden.

De 20^ste eeuw moest nog beginnen….

Herkenbaar? Één conclusie is al wel duidelijk. Uiteenspattende zeepbellen zijn van alle tijden. Hebzucht is de achterliggende oorzaak. Is ook van alle tijden. Ook weer in dit jaar..

“De wereld biedt genoeg voor ieder mens, maar niet genoeg voor ieders hebzucht”
Mahatma Gandhi.

Vierde  aflevering van een serie over hebzucht.
Vorige afleveringen:
1. Mijn gesprek met Neelie Smit Kroes..
2. Druk, druk, druk… Vooral met die drukte..
3. Paaseiland, metafoor voor onze planeet.

Vervolg van deze blog:
Barstende bubbels en buitelende beurzen, na 1900.