Topsport, 10 geboden, wetten en straffen

Deel 21 uit de serie: Omtrent Het Oude Testament. God houdt wel van een spectaculaire opkomst. “Overweldigd door de donderslagen, de bliksemflitsen, het bazuingeschal en de rokende berg, beefde heel het volk van angst..” (Ex 20:18).

Hij houdt er ook van anderen hard te zien werken. Voor hem.
“En de Heer riep Mozes naar de top van de berg en Mozes ging naar boven.. De Heer sprak tot Mozes en zei: ga naar beneden..” (Ex 19: 20-21). “..en kom dan weer boven” (Ex 19:24).

Topsport voor Mozes, let wel: 80 jaar. Kost wat (inspanning) maar dan krijg je ook wat, moet God gedacht hebben. Mozes zag er als een berg tegenop. Opwarmertje voor wat komen ging.

En God (Mozes was weer eens beneden) schalde van de berg zijn “10 geboden” over het volk.  Wie kent ze niet?

1. “U zult geen andere Goden hebben ten koste van Mij” (Ex 20:3)
2. “U zult geen beelden maken, geen afbeelding van enig wezen boven in de hemel, beneden op aarde …” “..want ik ben .. een jaloerse God .., die .. wreekt ..” Ex 20:5)
3. “U zult de naam van .. uw God niet lichtvaardig gebruiken..” (Ex 20:7)
4. “Denk aan de Sabbat; die moet voor u heilig zijn.” (Ex 20:8)
5. “Eer uw vader en moeder.” (Ex 20:12)
6. “U zult niet doden.” (Ex 20:13)
7. “U zult geen echtbreuk plegen.” (Ex 20:14)
8. “U zult niet stelen.” (Ex 20:15)
9. “U zult niet vals getuigen tegen uw naaste” (Ex 20:16)
10. “U zult uw zinnen niet zetten op het huis van uw naaste; u zult uw zinnen niet zetten op de vrouw van uw naaste, niet op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of ezel, op niets wat hem toebehoort.” (Ex 20:17)

Boeken over vol geschreven. Ga ik niet doen hier. Kwestie van zien wat er staat, en wat er niet staat. God heeft zo zijn prioriteiten.

Mozes klauterde in zijn eentje weer naar boven. God was nog lang niet klaar zo zou blijken.
God zou God immers niet zijn als Hij ook niet wat extra regels en sancties opstelt in het geval dat zijn geboden niet worden nageleefd.

Hij gaat helemaal los en oreert er lustig op los in een schier eindeloze monoloog.

Voert uiteraard veel te ver die hier even te herhalen. Je kan ze rustig nalezen in Exodus 20 , 21 , 22  en 23  . Slechts een paar ‘highlights’:

– “U moet voor mij een altaar maken.” (Ex 20:24). De kuise God denkt overal aan: “..geen..altaar dat u langs treden beklimt, want daarbij zou men uw schaamte kunnen zien.” (Ex 20:26). Je moet er maar opkomen.

Slavernij, polygamie en lijfstraffen
God had daar geen allemaal enkele moeite mee, mits er aan aantal regels wordt voldaan. Kom er nog maar eens om.

– “Wanneer iemand zijn dochter verkoopt als slavin komt deze niet vrij zoals de mannelijke slaven.” (Ex 21:7) Je dochter verkopen? Geen probleem.

– “Neemt hij er nog een vrouw bij, dan mag hij .. de omgang met de eerste niet beperken.” (Ex 21:10). Hadden we al gezien dat God geen probleem had met incest,  polygamie is ook wel zijn ding.

–“ Wanneer iemand zijn slaaf..met een stok slaat .. blijft de slaaf nog een of twee dagen in leven, dan behoeft er geen straf te volgen; hij is immers zijn eigendom.” (Ex 21:20). Je moet het allemaal maar kunnen bedenken. Sla er maar op los. Moet kunnen.

Doodstraf
God had daar ook geen enkele moeite mee, mits er aan aantal regels wordt voldaan.

– “Wie iemand zo slaat dat hij sterft moet ter dood worden gebracht” (Ex 21:12)

– “Wie zijn vader of moeder mishandelt moet ter dood worden gebracht” (Ex 21:15).

– “Wie zijn vader of moeder vervloekt moet ter dood gebracht worden.” (Ex 21:17)

– “Wie een mens rooft moet ter dood gebracht worden.” (Ex 21:16) en “Wanneer een dief bij een inbraak betrapt wordt en doodgeslagen, dan is er geen bloedschuld.” (Ex 22:1). Risico van het vak, stelde Teeven al eens.

– “Een tovenares mag u niet in leven laten” (Ex 22:17). Dat hebben de ‘heksen’ geweten. Uitschakeling van de concurrentie. God hield zelf ook wel van wat magie.

– “Iedereen die geslachtelijk omgang heeft met een dier moet ter dood gebracht worden.” (Ex 22:18).
Pas sinds 2010 ook in Nederland verboden. Opvallend: CDA stemde tegen in de 1ste kamer.

– “Wie aan de afgoden offert moet aan de vernietiging gewijd worden.” (Ex 22:19)
Nog erger dan de doodstraf.

– God had een bijzonder oog voor de weduwen en wezen. Op zich mooi maar je kan ook overdrijven: “Als u hen een tekort doet .. mijn toorn zal losbarsten en met het zwaard zal Ik u doden.” (Ex 22:23)

Kort samengevat waren de rechtsregels opgebouwd uit het volgende principe: “Een oog voor een oog, een tand voor een tand, een hand voor een hand, een voet voor een voet.” (Ex 21:24), maar dan met de nodige ‘nuances’ zoals de oplettende lezer heeft kunnen constateren.

Is er dan geen enkel goed nieuws?
“Als u aan iemand van mijn volk geld leent gedraag u dan niet als een geldschieter. U mag geen rente van hem eisen.” (Ex 22:24).
Toch teleurgesteld toen ik las “mijn volk”. Dan pis ik bij Lloyd Blankfein (“Ik doe Gods werk”) toch weer naast die gouden pot.

Werk aan de winkel toen hij alweer een keer de berg op en weer neer gelopen was: “Daarop stelde Mozes alle woorden van de HEER op schrift.” (Ex 24:4). Petje af, 80 jaar en dan nog zo’n geweldig geheugen.

Zonde van de tijd zo zou al ras blijken. “De HEER sprak tot Mozes: Kom naar mij toe op de berg, en blijf daar wachten. Ik zal u de stenen platen geven, de wetten en bepalingen die Ik op schrift heb gesteld ..” (Ex 24:12).

Mozes (onuitputtelijk, en ook niet de beroerdste) “..besteeg de berg” weer. (Ex 25:15)
“Mozes trad de wolk binnen en besteeg de top. Veertig dagen en veertig nachten bleef hij op de berg.” (Ex 24:18).

Meer dan een maand! Daar moet zich heel wat afgespeeld hebben. Maar daarover een volgende keer.

P.S. Binnenkort deel 22: God wil ook gaan kamperen
P.S.: plaatje: http://www.lucascleophas.nl/wp-content/uploads/2014/11/De-berg-Sina%C3%AF-door-Luyken-Jan-1649-1712-museum-Amsterdam1.jpg
P.S. alle verschenen blogs in deze serie zijn te vinden in de rechterkolom onder het kopje: “Omtrent het Oude Testament”