Seroquel, Quetiapine en Alzheimer

Aflevering 8: anekdotes uit de gezondheidszorg. Lisa Lavendel woont in een verpleeghuis (Alzheimer). Als 1ste contactpersoon probeer ik de vinger aan de pols te houden. Toen ik ontdekte welk medicijn ze kreeg sloeg me de schrik om het hart. Niet het enige wat niet klopte zo bleek al gauw.

De (gediplomeerde) verpleegster was medicijnen aan het uitdelen in de huiskamer. Dat gaat volgens een strak protocol. Een af te sluiten (cijferslot) verrijdbare medicijnkast. Per bewoner een af te tekenen formulier welk medicijn wanneer is toegediend. En met een fel-groen hesje waar op de achterkant “niet storen” staat. Het zal hier toch niet gebeuren dat een bewoner een verkeerd medicijn krijgt toegediend! Wat kan er mis gaan zou je haast denken?

“Welke medicijnen krijgt Lisa?” vroeg ik net voordat ze begon, want anders mocht ik haar voorlopig niet meer storen immers.
“Kijk: 1 keer per dag Quetiapine.”
“Wat is dat?”
“Ze kreeg eerst Seroquel. Quetiapine is hetzelfde, maar merkloos en dus nog goedkoper.”
“Wat doet dat medicijn?”
“Het is een antipsychoticum.”
“Is Lisa psychotisch dan?”
“Dat weet ik niet, de verpleegarts heeft dat voorgeschreven, als je wilt weten waarom moet je maar even overleggen met haar.”

Thuisgekomen eerst maar eens op goegel gezocht wat dat medicijn inhoudt. Lees en huiver.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Quetiapine : “De FDA waarschuwt nadrukkelijk tegen gebruik van alle antipsychotica bij dementie”!!
En onder “wetenswaardigheden”: “Het patent van AstraZeneca op Seroquel verliep in 2011. In Nederland daalde de prijs met ruim 95%. In Amerika lopen er duizenden rechtszaken tegen fabrikant AstraZeneca, omdat Seroquel diabetes zou kunnen veroorzaken. Wegens off-label promotie betaalde de firma al 520 miljoen dollar boete.”

Daar word je natuurlijk al helemaal niet vrolijk van.
Maar eens verder neuzen dan. Dat leverde al gauw het volgende op:

“Van geen enkel antipsychoticum is werkzaamheid bij agitatie bij patiënten met de ziekte van Alzheimer aangetoond en bovendien zijn ze niet voor deze indicatie geregistreerd. Dit gecombineerd met het gegeven van ernstige bijwerkingen, maakt dat deze middelen niet in aanmerking komen voor de behandeling van agitatie bij de ziekte Alzheimer.”
Bron: http://gebu.artsennet.nl/Archief/Tijdschriftartikel/Quetiapine-en-rivastigmine-bij-de-ziekte-van-Alzheimer.htm

“Antipsychotica, waaronder quetiapine, kunnen vanwege hun anticholinerge werking de darmbewegingen verminderen en patiënten blootstellen aan potentieel ernstige complicaties.”
Bron: http://gebu.artsennet.nl/Archief/Tijdschriftartikel/Quetiapine-en-ischemische-colitis.htm

“Conclusie onderzoekers. Quetiapine en rivastigmine zijn beide niet effectief bij de behandeling van agitatie bij patiënten met dementie die zijn opgenomen in een verpleeghuis. In vergelijking met placebo geeft gebruik van quetiapine een significant grotere afname van de cognitie.
Bron: http://gebu.artsennet.nl/Archief/Tijdschriftartikel/Quetiapine-en-rivastigmine-bij-de-ziekte-van-Alzheimer.htm

En alsof dat nog niet genoeg was:
“Studies have shown that older adults with dementia …. who take antipsychotics (medications for mental illness) such as quetiapine have an increased risk of death during treatment.”
Bron: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a698019.html

Ik was werkelijk met stomheid geslagen. Was ik (en Lisa) hier in een scenario beland waar zelfs Robin Cook nog niet aan had gedacht?

Een middel toedienen met een contra-indicatie voor dementie? Met een verhoogde sterftekans? Met ernstige complicaties. Dat niet helpt om de verschijnselen waarvoor het gegeven wordt te verhelpen? En ook nog eens significante afname van cognitie veroorzaakt, juist iets wat de grootste uitdaging is om daar nog te redden wat er te redden is bij patiënten met Alzheimer.

Ik zal de lezer niet vermoeien met wat er daarna allemaal gebeurde. Kort samengevat:
Het kostte wat overredingskracht, maar Lisa gebruikt dit middel niet meer. En ze is er opgewekt onder.
De verpleegarts had niet veel anders te melden dan “Ik heb er wel goede resultaten mee bereikt”.

Dan maar naar het management dat nu een aantal vragen heeft openstaan.

a. Het is jullie beleid dat medicijngebruik altijd in overleg met de eerste contactpersoon is. Nu blijkt (ook bij rondvragen) dat dit niet standaard gebeurt. Hoe gaan jullie dat borgen?
b. Jullie gebruiken middelen in dit huis met een contra-indicatie voor dementie. Niet geregistreerd ook voor deze toepassing. Met een verhoogde sterftekans. En significante afname van cognitie. Is dit bekend? Hoe hoog is het gebruik in dit huis? Wat is jullie beleid in deze?

De tweede vraag is door het management spoorslags de “Vakgroep Ouderengeneeskunde” in geslingerd. De vakgroep en het management zijn ze nu al 2 maanden aan het broeden op een antwoord..

Ik zal ze toch niet wakker hebben geschud uit hun verdoving? Of zijn ze zo geagiteerd geraakt dat ze massaal aan de Quetiapine zijn en daardoor (ook) hun cognitieve vermogens sterk zijn afgenomen?

Algemeen: Er woedt al langer een (onbeslechte) discussie over het overmatig gebruik van psychofarmaca en antipsychotica in verpleeghuizen. Ze worden maar al te vaak ingezet om bewoners rustig te houden zodat ze met minder personeel toe kunnen.

Wat benchmarking/getallen:
Gemiddeld krijgen 33% van de bewoners in verpleeghuizen psychofarmaca (vallen antipsychotica onder). 22% van de bewoners krijgen antipsychotica. Er zijn huizen waar dit oploopt tot 50%. Dit kan ook 10% zijn. Die verschillen zijn niet toe te schrijven aan verschillen in populatie. Wel aan keuzen in beleid.
Bronnen:
http://www.npo.nl/radar/26-05-2014/TROS_1358230 (vanaf 7:16)
http://www.npo.nl/altijd-wat/07-10-2014/KN_1661775 (vanaf 11:35)
“Het effect van antipsychotica neemt af bij langer gebruik. De termijn voor het gebruik van deze medicijnen is daarom maximaal twaalf weken. In de praktijk worden de antipsychotica echter veel langer gebruikt. Een derde van de mensen met dementie die het voorgeschreven kregen gebruikte twee jaar of langer een antipsychoticum.”
Bron: http://www.alzheimer-nederland.nl/actueel/blogs/2014/mei/tips-over-antipsychotica-bij-dementie.aspx

N.B.: alle afleveringen uit deze serie zijn te vinden in de rechterkolom onder het kopje: “Anekdotes gezondheidszorg”.

Het is allemaal niet meer uit te leggen

In Den Haag wordt druk gepuzzeld om de zoveelste draconische bezuiniging in elkaar te knutselen. 6 miljard euro extra. Onderwijl roepen Rutte (“neem dat beetje risico“) en Samsom (“verleiden“) dat we meer geld moeten laten rollen. Laat het nu juist de overheid zijn die als geen ander het geld heeft laten rollen. Rollen? Smijten! En wel over die spreekwoordelijke balk.

Het ene bericht na het andere. Een korte bloemlezing.
“Trage ambtenaren” kosten de belastingbetaler jaarlijks 17 miljard! Door inefficiënt werken en een toegenomen regeldruk (!) in combinatie met achteruitlopende productiviteit. Vormen daarmee blijkbaar al een uitzondering op “de hardwerkende Nederlander”.

En als je al de illusie zou hebben dat de overheid zichzelf nog een beetje bewaakt dan wordt dat meteen onderuitgehaald door dit rapport van de Algemene Rekenkamer: “Effectiviteit 53 miljard rijksuitgaven niet bekend“. De overheid vindt dat “te moeilijk”..

In weer een ander rapport stelt de Rekenkamer dat “het Torentje” de zaakjes niet op orde heeft. Heeft van alles met beveiliging en ICT te maken. Al veel langer een enorme puinhoop trouwens. Deze week werd duidelijk dat Opstelten (eigen administratie ook al niet  op orde) weer een geheel mislukt project naar de prullenbak gaat verwijzen: GPS (Geïntegreerd Processysteem Strafrecht). Kosten ruim 100 miljoen en werkt van geen kanten.
De zoveelste blunder. Volgens een onderzoek van de Algemene Rekenkamer (daar zijn ze weer) is de overheid jaarlijks 4 tot 5 miljard kwijt aan problemen met ict-projecten. Leervermogen: 0.

Zorg: grootste post op de begroting. Loopt helemaal uit de klauwen en wordt onbetaalbaar zo krijgen we keer op keer te horen. Wordt? Is al lang het geval zo blijkt.
Zorgfraude is minstens 3-4 miljard per jaar! De ziekenhuizen maken dikke winsten. Net als de zorgverzekeraars. Net als de medische industrie. Vele miljarden. Geld rolt, maar vooral naar de verkeerde kant. Hun oplossing: basisverzekering uitkleden, eigen risico verhogen. Extra mantelzorg inzetten.

Heb ik het nog niet eens gehad over de onnodige behandelingen om de winst te maximaliseren.
Over sjoemelen in de verpleeghuizen met indicaties om nog meer geld binnen te slepen.
Hun oplossing: 800 verzorgingshuizen sluiten. Om vervolgens op thuiszorg te gaan bezuinigen. Je moet het allemaal maar durven bedenken.

Van Linschoten (nog wel van ‘mastodont’ van de VVD, en zelf ook niet geheel ongeschonden) gooit er nog een schepje bovenop: in de zorg kan makkelijk 20 miljard bezuinigd worden als men de eigen organisaties eens op orde zou krijgen. Nu eens met hem. Wie kent niet de vele voorbeelden uit eigen praktijk?

Infrastructuur: TU Delft komt met de resultaten van een onderzoek. Uitkomst: sinds 1980 is er ruim 100 miljard verspild aan infrastructurele projecten. Het enig wat (infra)structureel is, zijn de volledig uit de hand lopende kosten. Omgerekend toch ook al weer gauw gemiddeld een 3-4 miljard per jaar.

Dit (en veel ander) gepruts heeft geleid tot een forse en gestaag groeiende staatsschuld. Daarover betalen we ruim 10 miljard rente per jaar. Wat weer verdwijnt in de zakken van de banken. Onderdeel van een financieel systeem die met veel geld van de belastingbetaler in de lucht wordt gehouden. Om vervolgens de kredietkraan zelfs gesloten te houden om de eigen reserves op te pompen. Snap jij het nog?

Burger belasten.
Ruw ingeschat kom ik dan toch gauw tot een bedrag van 40 miljard wat door geknoei jaarlijks wordt verkwist door de overheid. Diezelfde overheid die nu per jaar 20 miljard meer uitgeeft dan er binnenkomt. Een eenvoudige rekensom laat dan zien dat ze 20 miljard over zouden kunnen houden. Om die weer te investeren in “jobs, jobs, jobs” bijvoorbeeld.

Onderwijl zullen ze weer niet veel verder komen dan de burger weer verder te belasten met lastenverzwaringen (1/3) en een reeks van maatregelen (2/3) die er ook op neer zullen komen dat de burger verder wordt uitgeperst. De hand in eigen boezem steken is er weer niet bij.

De grens.
De consument weet tenminste nog wel de hand op de knip te houden. Ook weer niet goed volgens ‘onze’ politici, die ons nog een schuldgevoel gaan aanpraten dat we niet genoeg geld uitgeven en daarmee zouden blokkeren ons “socialer en sterker” uit de crisis te trekken.

Als trouw belastingbetaler is voor mij onderhand echt de grens bereikt. Geen probleem voor me om bij te dragen aan oplossingen. Maar geld doneren om dat vervolgens te laten verkwisten door een stelletje prutsers motiveert absoluut niet. Er zijn grenzen.

De overheid als verkwistingsmachine. En de burger dient aan gedwongen winkelnering te doen.

Het is allemaal niet meer uit te leggen.

Vissen in de vijver van verpleeghuizen

Er zijn in Nederland ongeveer 475 verpleeghuizen, 1150 verzorgingshuizen, en 300 combinaties daarvan.  Samen ‘herbergen’ ze 150.000 mensen. Relatief weinig als je dat vergelijkt met het totaal aantal ouderen, mensen die intensieve zorg nodig hebben, en/of niet meer voor zichzelf kan zorgen. De meesten zitten nog thuis, ontvangen hulp via thuiszorg en/of door mantelzorgers. Of worden gewoon aan hun lot overgelaten..

Een paar cijfers:
Er zijn 2,6 miljoen 65 plussers.
Er zijn 800.000 ouderen ouder dan 80 jaar.
Meer dan 140.000 ouderen met ernstige beperkingen krijgen niet eens zorg.
Dat is net zoveel als alle mensen die wel in verpleeghuizen en verzorgingshuizen zitten.
30% van de mensen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen is eenzaam.
25% van de mensen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen zijn ondervoed.
In de leeftijdsgroep 75-84 jaar heeft 75% langdurige lichamelijke beperkingen.
Door vergrijzing zal de vraag naar verpleging en verzorging met 40% toenemen tot 2030. 

Over de verpleghuizen
Zaak om er niet in te komen dus. Het lukt de meesten nog. Wee je gebeente als je er dan toch in moet. Elke dag horen we over de verschrikkingen van de zorg in de verpleeghuizen. Elke dag kunnen we weer lezen dat de zorg verder wordt uitgekleed. Ondervoeding, vaste plasuren, geen tijd meer om te douchen, te wassen, extra betaling voor basisverzorging, onnodige ongelukken, eenzaamheid, mishandeling en ga zo maar door. 

Waslijsten vol ellende, je zal er maar terechtkomen. Het zou je dood nog wel eens kunnen worden. 

Onacceptabel natuurlijk. Zo wil je immers als mens niet behandeld worden. En ook (gebreken komen veelal met de leeftijd) je leven zo niet eindigen. Mensonwaardig, hoor ik nog wel eens zeggen. En dat is het ook. Na een lang leven wil je het ook waardig eindigen. Een recht lijkt me.

Maar is het dan allemaal kommer en kwel?
Nee, er zijn gelukkig ook verpleeghuizen (en verzorgingshuizen) die wel aan hoge eisen voldoen, die wel zogenaamde “belevingsgerichte zorg’  leveren, waar de klant wel koning is, en zelf de regie mag hebben over het eigen leven en de zorg daarvoor. En er dan zorg voor dragen dat die conform geleverd wordt. En zo hoort het ook.

Persoonlijk
Ze zijn erg schaars. Maar na een lange zoektocht vorig jaar heb ik er gelukkig eentje kunnen vinden in de regio. Slechts eentje, maar toch. Niets dan lof sindsdien. Een verademing tussen alle ellende die daarvoor werd ervaren. Want een grote ellende was het. 

Het goede nieuws
Het kan dus wel degelijk. Het zijn immers dezelfde geldstromen. Per bed, per dag dezelfde vergoeding. In de ene goed gebruikt en blijkbaar bij de ander slecht besteed. Dat zou toch niet mogen kunnen? Maar het kan. Het gebeurt. En daar ligt de kern van het probleem. 

Mijn conclusie
Om de misstanden op te lossen is het niet enkel een zaak van meer “handjes aan het bed”.
Ook hier: het is met name een managementprobleem, een opleidingsprobleem en een bedrijfscultuurprobleem.

Mijn grootste zorg in de zorg: de prutsers en beunhazen in het management die hun gebrek aan kwaliteit proberen te verdoezelen door zich te verschuilen achter het argument ‘te weinig geld’. Waardoor 100.000-en hulpbehoevenden achter het net vissen. Schandalig.
Ongeschikt voor dat vak. Het mes erin. Weg ermee.

 Bronnen o.a. en verder lezen:
http://verpleeghuizen.volkskrant.nl/  onderzoek naar 300 verpleeghuizen en ranglijst
http://verpleeghuizen.volkskrant.nl/?alleverzorgingstehuizen ranglijst 1100 verzorgingshuizen.
http://www.ouderenfonds.nl/wie_zijn_we/organisatie/feiten_en_cijfers
http://www.woonbond.nl/downloads/seniorenOpDeWoningmarkt.pdf
http://www.eenvandaag.nl/binnenland/36379/verpleeghuizen_schieten_tekort

Noot:
plaatje: vijver-noord-esmarkerrondweg enschede http://enschedeaanzee.nl/page/22/
ook geschreven in het kader van:  VKblogdag over verpleeghuizen

Deze blog is ook integraal te lezen op: http://www.vkblog.nl/bericht/355943/Vissen_in_de_vijver_van_verpleeghuizen

Vissen in de vijver van verpleeghuizen (+VK reacties)

Er zijn in nederland ongeveer 475 verpleeghuizen, 1150 verzorgingshuizen, en 300 combinaties daarvan.  Samen ‘herbergen’ ze 150.000 mensen. Relatief weinig als je dat vergelijkt met het totaal aantal ouderen, mensen die intensieve zorg nodig hebben, en/of niet meer voor zichzelf kan zorgen. De meesten zitten nog thuis, ontvangen hulp via thuiszorg en/of door mantelzorgers. Of worden gewoon aan hun lot overgelaten..
 
een paar cijfers:
er zijn 2,6 miljoen 65 plussers.
er zijn 800.000 ouderen ouder dan 80 jaar.
meer dan 140.000 ouderen met ernstige beperkingen krijgen niet eens zorg.
dat is net zoveel als alle mensen die wel in verpleeghuizen en verzorgingshuizen zitten.
30% van de mensen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen is eenzaam.
25% van de mensen in verpleeghuizen en verzorgingshuizen zijn ondervoed.
in de leeftijdsgroep 75-84 jaar heeft 75% langdurige lichamelijke beperkingen.
door vergrijzing zal de vraag naar verpleging en verzorging met 40% toenemen tot 2030.
 
vandaag zijn de verpleeghuizen aan de beurt hier
Zaak om er niet in te komen dus. Het lukt de meesten nog. Wee je gebeente als je er dan toch in moet. Elke dag horen we over de verschrikkingen van de zorg in de verpleeghuizen. Elke dag kunnen we weer lezen dat de zorg verder wordt uitgekleed. Ondervoeding, vaste plasuren, geen tijd meer om te douchen, te wassen, extra betaling voor basisverzorging, onnodige ongelukken, eenzaamheid, mishandeling en ga zo maar door.
 
Waslijsten vol ellende, je zal er maar terechtkomen. Het zou je dood nog wel eens kunnen worden.
 
Onacceptabel natuurlijk. Zo wil je immers als mens niet behandeld worden. En ook (gebreken komen veelal met de leeftijd) je leven zo niet eindigen. mensonwaardig, hoor ik nog wel eens zeggen. En dat is het ook. Na een lang leven wil je het ook waardig eindigen. Een recht lijkt me.
 
maar is het dan allemaal kommer en kwel?
Nee, er zijn gelukkig ook verpleeghuizen (en verzorgingshuizen) die wel aan hoge eisen voldoen, die wel zogenaamde “belevingsgerichte zorg’  leveren, waar de klant wel koning is, en zelf de regie mag hebben over het eigen leven en de zorg daarvoor. En er dan zorg voor dragen dat die conform geleverd wordt. en zo hoort het ook.

persoonlijk
Ze zijn erg schaars. Maar na een lange zoektocht vorig jaar heb ik er gelukkig eentje kunnen vinden in de regio. Slechts eentje, maar toch. Niets dan lof sindsdien. Een verademing tussen alle ellende die daarvoor werd ervaren. Want een grote ellende was het.
 
het goede nieuws
Het kan dus wel degelijk. Het zijn immers dezelfde geldstromen. Per bed, per dag dezelfde vergoeding. In de ene goed gebruikt en blijkbaar bij de ander slecht besteed. dat zou toch niet mogen kunnen? Maar het kan. Het gebeurt. En daar ligt de kern van het probleem.
 
mijn conclusie
Om de misstanden op te lossen is het niet enkel een zaak van meer “handjes aan het bed”.
Ook hier: het is met name een managementprobleem, een opleidingsprobleem en een bedrijfscultuurprobleem.
 
Mijn grootste zorg in de zorg: de prutsers en beunhazen in het management die hun gebrek aan kwaliteit proberen te verdoezelen door zich te verschuilen achter het argument ‘te weinig geld’. Waardoor 100.000-en hulpbehoevenden achter het net vissen. Schandalig.
 
Ongeschikt voor dat vak. het mes erin. weg ermee.

 
Bronnen o.a. en verder lezen:
http://verpleeghuizen.volkskrant.nl/  onderzoek naar 300 verpleeghuizen en ranglijst
http://verpleeghuizen.volkskrant.nl/?alleverzorgingstehuizen ranglijst 1100 verzorgingshuizen.
http://www.ouderenfonds.nl/wie_zijn_we/organisatie/feiten_en_cijfers
http://www.woonbond.nl/downloads/seniorenOpDeWoningmarkt.pdf
http://www.eenvandaag.nl/binnenland/36379/verpleeghuizen_schieten_tekort

Noot:
plaatje: vijver-noord-esmarkerrondweg enschede http://enschedeaanzee.nl/page/22/
ook geschreven in het kader van:  VKblogdag over verpleeghuizen

Onderdeel van de serie:ZIN, PGB, AWBZ en WMO. Zin, onzin, gebruik en misbruik. De serie:
06/04/11: GGZ. Graaiers, Gauwdieven en Zakkenvulllers
20/01/11: Mantelzorgcompliment een veeg uit de pan
04/01/11: Zin en onzin van het PGB
28/11/10: ZIN, PGB, AWBZ, en WMO. Zin, onzin, gebruik en misbruik
14/11/10: Vissen in de vijver van verpleeghuizen
15/03/10: PGB en zorgboerderijen. Misbruik van en in de zorg
12/02/10: Voltooid leven. Mag ik al alsjeblieft dood?
02/12/07: Alzheimer. Misbruik door diefstal onder volmacht