Vroeger was alles anders (2/2)

“Vroeger was alles beter” hoor je wel eens iemand verzuchten. Maar ja, zou je terug willen naar die tijd? En hoeveel “vroeger” is dat dan? In dit blog zomaar weer wat statistieken waar ons leventje nu wordt vergeleken met pakweg 50 jaar geleden. Om even bij stil te staan. De lezer mag dan bedenken of het er beter op is geworden of niet. Op deze onderwerpen althans.

Verkeer.
In 1966 reden er 522.000 auto’s op de weg. Minder dan in het jaar 2012 (nog in ‘de crisis’) werden verkocht! Dat waren er nog altijd 555.000.
8 miljoen auto’s telt Nederland nu.

In 1956 vielen er 1600 verkeersdoden. Het verkeer is sindsdien wel een heel stuk veiliger geworden. In 2013: 570 verkeersdoden. Ondanks de enorme toename van het aantal auto’s.

In 1978 had Nederland 9.300 kilometer aan fietspaden. Nu is dat 32.000 kilometer.
In 1950 peddelden we 10 miljard fietskilometers.
In 1960 17 miljard fietskilometers.
In 1970: 9 miljard fietskilometers. De auto wint aan terrein!
Maar in 2013 is dat toch al weer al weer gegroeid naar 14,8 miljard.

Trein: 1985: 8,7 miljard reizigerskilometers. In 2012 opgelopen naar 17,1 miljard.

Schiphol verwerkte 1 miljoen reizigers in 1959. In 1984 al 10 miljoen. In 1993: 20. In 2013 gegroeid naar meer dan 50 miljoen.

In 1950 ging slechts 18% van de mensen op vakantie. Meest in Nederland.
In 2012 ging 80% op vakantie. Gemiddeld zelfs drie keer per jaar.
En 75% (van die 80%) minstens één keer naar het buitenland.

Gezondheid.
In 2012 worden mannen gemiddeld 15,3 jaar ouder dan in 1950. Vrouwen 16,7 jaar.
De gemiddelde leeftijd van mannen in 2012 is 74,6. Van vrouwen: 79,9.

In 1960 had 1 op de 3 Nederlanders een kunstgebit. Nu is dat 1 op de 10.
Het aantal tandartsen is van 1591 in 1950 gegroeid naar 8000 in 2011.

In 1972 besteedden we 8,8% van het BNP aan gezondheidszorg. In 2012 is dat gegroeid naar 15,4%.

Sociale zekerheid.
De werklozenwet werd ingevoerd in 1949
De Ziektewet in 1952
De AOW werd ingevoerd in 1956.
Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering: 1966
AWBZ: 1968

Boeren.
In 1950 werkten er 500.000 mensen in de landbouw. In 2011 waren er dan nog maar 139.000.
Maar de productie is nu wel 5 keer zo hoog als toen! Dat is 20 keer zo veel productie per persoon.

In 1950 waren er 410.000 agrarische bedrijven. In 2011 afgenomen tot 71.000.

Arbeidsparticipatie.
Het deel van de mannen dat werkt is vrij constant: 80%.
In 1970 werkten 30% van de vrouwen. In 2008 al opgelopen tot 62%.

In 1960 kende Nederland 4,2 miljoen arbeidsjaren. In 2010 opgelopen tot 6,7 miljoen.
Voornamelijk in de dienstensector. 55% in 2011. In 1960 was dat nog maar 22%.
Industrie was toen de grootste sector. In 1960 34,9%. In 2010 was nog maar 12,4%.

Ach zo maar wat algemene statistieken. Die ik heb overgenomen uit het boek Gouden jaren, waarin de auteur beschrijft “hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd”.

Met dit blog, in combinatie met deel 1 is dit boek in zijn geheel samengevat (wat de statistieken betreft). Het hele boek lezen kan ik de lezer zeker aanbevelen. Leuk verhalen, beschrijvingen, sfeerplaatjes. Een aanrader. Het leven laat zich immers vooral niet enkel beschrijven in statistieken.

 

 

P.S.: Plaatje is een uitsnede uit “meegaan met je tijd” van Marius van Dokkum.  Ook al zo’n aanrader.

Nieuwjaarskaart 2015 voor jullie allemaal

Als zonet alweer is verdwenen
Als straks niet bestaat
Dan leef je in het nu

De emotie van het moment
Het gevoel dat blijft bestaan
Vervlogen, toch bewogen

De klok tikt niet meer
Enkel de spiraal van het leven

Allen een mooi, creatief, inspirerend, gezond en overzichtelijk 2015 toegewenst. Vast weer de moeite waard er de tijd voor te nemen.

P.S. Het plaatje kwam ik hier tegen:  onder het kopje ”dimensie tijd” als aankondiging van deze labyrint uitzending. Moeite van het bekijken zeker waard.

Tijd nemen voor de wintertijd

Vannacht is het zover. We mogen de klok weer een uurtje achteruit zetten. Een mooie gelegenheid om even stil te staan bij de tijd en de tijdzones in de wereld. Konden we duizenden jaren toe met een eenvoudige zonnewijzer, pas redelijk recent werd de noodzaak gevoeld voor een nauwkeurige en onderling afgestemde tijdsmeting. In dit blog een aantal anekdotes en wetenswaardigheden die hiermee te maken hebben:

De chronometer.
Begin 18^e eeuw. Om nauwkeurig te kunnen navigeren is een nauwkeurig tijdsmeting nodig. Op slingerende schepen geen eenvoudige zaak met een slingerklok. De Britse regering loofde een prijs uit van 20.000 pond (heel veel geld toen) aan degene die voor het eerst een nauwkeurige scheepsklok kon maken. John Harrison won die prijs (pas) in 1773. Hij vond de chronometer uit. Een essentiële uitvinding. Hij werd/wordt wel “de vader van de moderne navigatie” genoemd. Het heeft de wereld voorgoed veranderd. 

Noodzaak afgestemde tijdszones.
Nog niet zo lang geleden werd de tijd ‘gemeten’ verwijzend naar de zon. Met als gevolg dat er wereldwijd overal wel een afwijkende eigen tijd gemeten werd. De noodzaak om de tijdmeting (tijdszones) op elkaar af te stemmen werd kwam eigenlijk pas met de invoering van de spoorwegen. Eind 19^e eeuw. Erg laat dus. Saillant in deze: de spoorwegen krijgen juist altijd de volle laag dat ze niet op tijd rijden!

Einstein en de relatieve tijdsmeting.
Ook tijd is relatief. Volgens Einstein althans. Als je heel snel beweegt ten opzichte van een ander en je kijkt op die klok van de ander dan lijkt die langzamer te lopen. Voer voor veel science fiction verhalen.
Jonger terugkomen op aarde na een lange ruimtereis en zo. Onzin. Het geldt immers voor beide partijen. Je kunt niet allebei jonger worden. Met ‘rocket science’ wordt nog wel eens een loopje genomen.

Nepal. Kwartier maken.
Waar de hele wereld is verdeeld in tijdszones die een uur ten opzichte van de naburige regio telkens een uur verschillen vormt Nepal  een bijzondere uitzondering: een kwartier, respectievelijk drie kwartier.
Reden? Overschakelend van de zonnewijzer naar een vaste tijd, vond men daar dat het referentiepunt niet de wereld was, maar hun mooiste berg midden in Nepal. Tja, dat scheelt een stief kwartiertje. Vindt men nog steeds. Behoud van eigen identiteit kan ver gaan. Geldt ook voor hun kalender die anders is dan de rest van de wereld.

Datum grens. Kiribati.
Verwarrend die datumgrens. Ga je over de datumgrens dan win je een dag (westwaarts) of je verliest er een (oostwaarts). De datumgrens ligt dwars door de Kiribati eilanden in de Grote oceaan. Lastig voor de bewoners. Op het ene deel van de natie is het een andere dag dan in het andere deel. Pas in 1995 werd besloten de datumgrens te verleggen. Probleem opgelost. Nog wel drie tijdszones breed trouwens. 

Finland/Zweden (zie plaatje hierboven).
De 300 meter lange eilandenrij Märket in de Baltische zee behoren deels tot Zweden en deels tot Finland. Toen Finland er een vuurtoren bouwde (in 1981) ontdekte men later dat deze eigenlijk net op Zweeds grondgebied stond. En dus in een andere tijdszone. Dat werd opgelost door de tijdslijn (en grens) heel lokaal even te verleggen. Met compensatie natuurlijk aan de Zweedse kant. Duidelijk te zien op deze foto. Voor elk probleem is er een oplossing. Even grensverleggend bezig zijn. 

Is tijd vrouwelijk of mannelijk?
Onduidelijk. De Nederlandse taal kent eigenlijk beide. Oorspronkelijk vrouwelijk: indertijd. Maar net zo makkelijk mannelijk: Vadertje tijd, en: destijds.

Atoomklok
De aarde slingert en varieert nogal in omlooptijd. En dus de tijdsmeting die gebaseerd is op de variërende elliptische omloop van de aarde om de zon.
Pas in 1967 werd besloten om de definitie van de seconde te veranderen. Sindsdien is in het Internationale Systeem van Eenheden de seconde gedefinieerd als 9.192.631.770 cycli van de straling die hoort bij de overgang tussen twee energietoestanden van cesium-133. Kom er nog maar eens om. Alle officiële tijdsmetingen en ‘atoomklokken’ zijn hierop gebaseerd. GPS navigatie maakt gebruik van deze atoomklokken. Zonder die nauwkeurige tijdsmeting is dat onmogelijk.
Synchronisatie hiermee is een eitje inmiddels. Vanuit een zender in Frankfurt worden DCF77 signalen uitgezonden. Mijn polshorloge en klokken worden automatisch gesynchroniseerd.

Ik ben altijd bij de tijd dus. Ik kan rustig slapen vannacht. Een uurtje langer zelfs.

 

Extra bronnen (o.a.):
http://www.bbc.co.uk/news/world-12849630 (Mooie interactieve site, ook bron van het plaatje)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Chronometer
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tijd

Time-management voor managers

Te veel managers kunnen niet eens hun eigen tijd managen. Ze snakken naar een time-out en krijgen een burn-out. Ook het volgen van peperdure time-management cursussen blijkt verkwistte tijd te zijn. Radeloos geworden door het “ik-word-geleefd-syndroom”? Hoog tijd om deze on-line gratis cursus tot je te nemen om een betere manager te worden. Doe er je voordeel mee. Het kan!

Hieronder een tiental tips die elk op zich al zeeën van tijd kan vrijmaken. In samenhang al helemaal.

1. Les 1 van delegeren: doe nooit iets wat een ander ook zou kunnen doen.
En al helemaal niet: iets doen wat een ander beter zou kunnen. Klinkt zo logisch maar blijkt een van de grootste valkuilen van managers te zijn.

2. Maak jezelf overbodig.
Fronsende wenkbrauwen? Wisse Dekker (voormalig CEO van Philips) leerde me deze regel. Op de vraag hoe hij CEO van Philips was geworden antwoordde hij: “ik liet elke keer zien dat ik niet meer nodig was in de huidige baan, alles liep wel goed. Dan moesten ze me wel promoveren.”

3. Lui zijn is effectiever dan druk-druk-druk.
Eerst nadenken dan doen. Is het wel nodig wat ik doe? Kan het niet anders? Hoe kan ik met de minste inspanning het meeste resultaat bereiken? De beste ideeën krijg je als je lui achteroverhangt en je wentelt in zeeën van tijd.

4. Loslaten.
Maak meer gebruik van werknemers die naar je toe komen met de opmerking: “ik zou wel wat meer verantwoordelijkheid willen hebben”. Geef ze die dan ook!

5. Werk wordt niet mee naar huis genomen.
Nog zo’n valkuil. “Dat doe ik thuis wel even.” Nee dus. Bedenk liever hoe je het binnen de afgesproken uren kan doen.

6. Overwerken is een zwaktebod.
Wie is de betere werknemer? De werknemer die om 12 uur naar zijn chef stapt en zegt ik ben klaar, of de werknemer die tot diep in de avond zit te ploeteren het werk af te krijgen?

7. De agenda mag maximaal tot de helft gevuld zijn, en je vult die zelf in.
Overvolle agenda’s, je wordt geleefd. Niet nodig. Zeg eens wat vaker nee. Dat geeft ruimte. Met die ruimte kunnen ook veel zaken snel afgestemd worden met een open deur. Daarmee vervallen al heel veel vergaderingen.

8. Voorbereiding is het halve werk.
Is het je wel eens opgevallen dat in de vergadercultuur hele volksstammen onvoorbereid ter tafel verschijnen? Zonde van de tijd, en met het risico dat je ‘overvallen’ wordt, wat weer extra tijd kost. Van de nood overigens kun je ook een deugd maken: maak gebruik van ‘de macht van het papier’. Gooi halverwege het gestuntel een voorstel op papier de vergadering in. De hele meute zal zich over dit voorstel gaan buigen. Bij gebrek aan andere concrete voorstellen.

9. Eerst de moeilijke zaken dan de makkelijke.
Aanlokkelijk om eerst ‘die stapel’ dagelijkse post weg te werken. Budgetten, forecasts, plannenmakerij etc. wordt op de lange baan geschoven. Totdat de tijdsdruk (deadline) je noopt om die op het laatste moment dan toch maar in elkaar te flansen. Dat terwijl je al lang van te voren weet welke deadlines er zijn. Komt allemaal de kwaliteit niet ten goede. Met het risico dat het uiteindelijk meer werk kost. Gebruik je dagelijkse dip om met twee vingers in de neus die routine post weg te werken.

10. Twee momenten van ‘verveling’ per dag is het minimum vereiste.
Op weg naar huis even de dag evalueren: heb ik minimaal twee momenten gehad waarbij ik mezelf de vraag kon stellen: wat zal ik nu eens gaan doen?. Niet omdat het moet, maar omdat het kan. Heb je die niet gehad, dan doe je iets verkeerd. Terug naar 1-9!

Neem je deze tien tips ter harte dan zul je zien dat tijd niet meer een schaars goed is. Tijd in overvloed!

Alleen voor managers? De meeste tips zijn ook heel wel bruikbaar voor elk niveau in een organisatie.

Alleen voor werkenden? Ook niet. De vertaling naar de privé situatie is ook slechts een kleine horde.

Is die horde ook genomen dan gaat er een hele nieuwe wereld voor je open. Een wereld die barst van de mogelijkheden.

Valkuil? Met nietsdoen kan je het heel druk hebben..

 

Terug lezen: Druk, druk, druk. Vooral met die drukte!

Tijd nemen voor de zomertijd

Vannacht is het zover. We mogen de klok weer een uurtje vooruit zetten. Een mooie gelegenheid om even stil te staan bij de tijd en de tijdzones in de wereld. Konden we duizenden jaren toe met een eenvoudige zonnewijzer, pas redelijk recent werd de noodzaak gevoeld voor een nauwkeurige en onderling afgestemde tijdsmeting. In dit blog een aantal anekdotes en wetenswaardigheden die hiermee te maken hebben: 

De chronometer.
Begin 18^e eeuw. Om nauwkeurig te kunnen navigeren is een nauwkeurig tijdsmeting nodig. Op slingerende schepen geen eenvoudige zaak met een slingerklok. De Britse regering loofde een prijs uit van 20.000 pond (heel veel geld toen) aan degene die voor het eerst een nauwkeurige scheepsklok kon maken. John Harrison won die prijs (pas) in 1773. Hij vond de chronometer uit. Een essentiële uitvinding. Hij werd/wordt wel “de vader van de moderne navigatie” genoemd. Het heeft de wereld voorgoed veranderd. 

Noodzaak afgestemde tijdszones.
Nog niet zo lang geleden werd de tijd ‘gemeten’ verwijzend naar de zon. Met als gevolg dat er wereldwijd overal wel een afwijkende eigen tijd gemeten werd. De noodzaak om de tijdmeting (tijdszones) op elkaar af te stemmen werd kwam eigenlijk pas met de invoering van de spoorwegen. Eind 19^e eeuw. Erg laat dus. Saillant in deze: de spoorwegen krijgen juist altijd de volle laag dat ze niet op tijd rijden! 

Einstein en de relatieve tijdsmeting.
Ook tijd is relatief. Volgens Einstein althans. Als je heel snel beweegt ten opzichte van een ander en je kijkt op die klok van de ander dan lijkt die langzamer te lopen. Voer voor veel science fiction verhalen.
Jonger terugkomen op aarde na een lange ruimtereis en zo. Onzin. Het geldt immers voor beide partijen. Je kunt niet allebei jonger worden. Met ‘rocket science’ wordt nog wel eens een loopje genomen. 

Nepal. Kwartier maken.
Waar de hele wereld is verdeeld in tijdszones die een uur ten opzichte van de naburige regio telkens een uur verschillen vormt Nepal  een bijzondere uitzondering: een kwartier, respectievelijk drie kwartier.
Reden? Overschakelend van de zonnewijzer naar een vaste tijd, vond men daar dat het referentiepunt niet de wereld was, maar hun mooiste berg midden in Nepal. Tja, dat scheelt een stief kwartiertje. Vindt men nog steeds. Behoud van eigen identiteit kan ver gaan. Geldt ook voor hun kalender die anders is dan de rest van de wereld. 

Datum grens. Kiribati.
Verwarrend die datumgrens. Ga je over de datumgrens dan win je een dag (westwaarts) of je verliest er een (oostwaarts). De datumgrens ligt dwars door de Kiribati eilanden in de Grote oceaan. Lastig voor de bewoners. Op het ene deel van de natie is het een andere dag dan in het andere deel. Pas in 1995 werd besloten de datumgrens te verleggen. Probleem opgelost. Nog wel drie tijdszones breed trouwens. 

Finland/Zweden (zie plaatje hierboven).
De 300 meter lange eilandenrij Märket in de Baltische zee behoren deels tot Zweden en deels tot Finland. Toen Finland er een vuurtoren bouwde (in 1981) ontdekte men later dat deze eigenlijk net op Zweeds grondgebied stond. En dus in een andere tijdszone. Dat werd opgelost door de tijdslijn (en grens) heel lokaal even te verleggen. Met compensatie natuurlijk aan de Zweedse kant. Duidelijk te zien op deze foto. Voor elk probleem is er een oplossing. Even grensverleggend bezig zijn. 

Is tijd vrouwelijk of mannelijk?
Onduidelijk. De Nederlandse taal kent eigenlijk beide. Oorspronkelijk vrouwelijk: indertijd. Maar net zo makkelijk mannelijk: Vadertje tijd, en: destijds. 

Atoomklok
De aarde slingert en varieert nogal in omlooptijd. En dus de tijdsmeting die gebaseerd is op de variërende elliptische omloop van de aarde om de zon.
Pas in 1967 werd besloten om de definitie van de seconde te veranderen. Sindsdien is in het Internationale Systeem van Eenheden de seconde gedefinieerd als 9.192.631.770 cycli van de straling die hoort bij de overgang tussen twee energietoestanden van cesium-133. Kom er nog maar eens om. Alle officiële tijdsmetingen en ‘atoomklokken’ zijn hierop gebaseerd. GPS navigatie maakt gebruik van deze atoomklokken. Zonder die nauwkeurige tijdsmeting is dat onmogelijk.
Synchronisatie hiermee is een eitje inmiddels. Vanuit een zender in Frankfurt worden DCF77 signalen uitgezonden. Mijn polshorloge en klokken worden automatisch gesynchroniseerd.

Ik ben altijd bij de tijd dus. Ik kan rustig slapen vannacht. Al is het een uurtje korter. 

 

Extra bronnen (o.a.):
http://www.bbc.co.uk/news/world-12849630 (Mooie interactieve site, ook bron van het plaatje)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Chronometer
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tijd