ZIN en onzin van het PGB

Er wordt steen en been geklaagd over de zorg. Geen wonder. Het systeem is zo rot als een mispel. Hoog tijd dat het eens fundamenteel op de schop gaat. Vandaag over de absurde verschillen tussen ZIN en PGB. En niemand durft het ter discussie te stellen. Ik wel. Hoog tijd dat de kamer eens wakker wordt. 

Waar praten we over? Wat kerngetallen.
640.000 mensen maken gebruik van AWBZ  zorg. Het grootste gedeelte middels ZIN (Zorg in Natura, 500.000).  Ruim 150.000 mensen extra zouden recht hebben op AWBZ zorg maar maken er geen gebruik van. Ergens al vastgelopen in het proces om het te regelen.

Totale AWBZ uitgaven: 25 miljard. Het grootste gedeelte van dat geld wordt besteed aan verpleeg- en verzorging (50%) en gehandicaptenzorg (25%). 

140.000 PGB (persoons gebonden budget) houders mogen in 2011 voor 2,7 miljard euro zelf zorg inkopen. Gemiddeld is dat ruim 19.000 euro PP. 

De financiering  komt voor het grootste gedeelte uit de werknemerspremies. (22 miljard). De overheid legt daar nog 2 miljard bij, en een gedeelte (10%) vloeit weer terug uit de eigen bijdragen van AWBZ gebruikers. 

Het begin van het hele proces.
Het begint allemaal met het CIZ (Centraal Indicatiestelling Zorg). Deze instelling (op aanvraag) bepaalt hoe ziek je eigenlijk bent, en hoeveel zorg daar tegenover mag staan. Zonder die formele indicatie kom je nergens. Een ingewikkelde procedure. Veel papier en een heus interview. Daar kan menig mens al wat ondersteuning bij gebruiken om daar zonder kleerscheuren door heen te komen.

Het CIZ geeft in de indicatie aan welke categorieën zorg van toepassing zijn. Inclusief het aantal uren wat er voor staat. Voorbeeld: PV (persoonlijke verzorging), BG (begeleiding groep) etc.
Eenmaal de indicatie binnen moet gekozen worden hoe die zorg zal moeten worden geleverd. In principe twee mogelijkheden. ZIN of PGB.

Niet altijd vrij om daarin te kiezen. Als je langdurig elders verblijft (vb. verpleeghuis) dan is enkel ZIN mogelijk. In de thuissituatie moet je kiezen tussen het een of het ander. 

In de afwikkeling van de geldstromen speelt vervolgens het zorgkantoor een centrale rol.
Bij ZIN stuurt de zorgverlener een factuur naar het zorgkantoor. Die wordt dan (mits goedgekeurd) betaald door het zorgkantoor. Afhankelijk van het inkomen van de zorgvrager wordt voor een gedeelte van dat bedrag een verzamelfactuur (door het CAK naar de zorgvrager) gestuurd. De eigen bijdrage. 

Bij het PGB stort het zorgkantoor maandelijks een bedrag op de privérekening van de zorgvrager.
De hoogte van het bedrag wordt vastgesteld op basis van de indicatie (tabel). Van het bedrag uit de tabel wordt vooraf de eigen bijdrage  al afgetrokken (afhankelijk van het inkomen). 

Tot zover lijkt het allemaal nog wel aan alle eisen van redelijkheid te voldoen. En lijken de verschillen tussen ZIN en PGB niet voor elkaar onder te doen. Dat zou ook niet mogen bij eenzelfde zorgbehoefte. 

Helaas, want niets is minder waar. Er zijn substantiële verschillen. 

De verschillen tussen ZIN en PGB.
Een aantal voorbeelden. Zonder volledig te willen zijn. 

ZIN: per categorie mag slechts één (gekwalificeerde!) zorgleverancier worden aangewezen (door zorgvrager, en na goedkeuring door het zorgkantoor en CIZ). Het zorgkantoor wil en kan maar van één instelling een factuur ontvangen. Kan die niet alles leveren? Dan houdt het daar gewoon op.
PGB: kies er zoveel als je wilt. Al zijn het er 1000! Personen behoeven slechts een BSN te hebben. Instellingen slechts een KvK registratie en/of een BTW nummer en ze zijn in business. 

ZIN: zorg dient geleverd te worden door goedgekeurde organisaties. Hoge eisen!
PGB: iedereen mag worden ingehuurd. Geen eisen.
Van je partner, tot die bevriende beunhaas tot de professional. Maximum uurloon? 62 euro. Er zijn mensen die dat niet verdienen per uur bij een baas. Maar dat wel graag zouden verdienen. 

ZIN: de zorg moet strikt in de afgegeven categorie vallen. Is er bijvoorbeeld een dagopvang in een groep afgegeven, dan mag er geen sprake zijn van individuele begeleiding. Groep is groep. De factuur wordt eenvoudig niet betaald.
PGB: alle categorieën worden op één  grote hoop gegooid. Sterker nog, wil je het geld gebruiken voor een zorgcategorie waar geen indicatie voor is dan mag dat ook. Vrijheid blijheid hier. 

En dan nog het volgende absurde verschil. Ik leg het uit aan een de hand van een voorbeeld.
Een zorgvrager kiest voor ZIN. En heeft nog een restje inkomen (WAO bijvoorbeeld, of pensioen). Volgens de CIZ indicatie mag hij tot 500 euro per week zorg krijgen (25.000 per jaar). Die krijgt hij ook mits er voldoende facturen zijn ingestuurd natuurlijk. 

De zorgvrager krijgt dan (zie rekenhulp) een rekening voor de eigen eigen bijdrage van ongeveer 150 per week. 8000 euro per jaar. Niet mals. Maar akkoord: sociaal. Sterkste schouders en zo. Ook al heb je daar voor je hele leven al dikke premies betaald.. Nog een keertje dan maar. 

De zorgvrager besluit naderhand (toch wat geschrokken) voor PGB.
Hij krijgt dan 500-150 = 350 euro per week overgemaakt.
En is uiterst verbaast dat hij slechts verantwoording hoeft af te leggen over deze 350 euro!? En niet hoeft aan te tonen dat hij 500 euro heeft uitgegeven!?
Kortom: als hij slechts 350 euro (slim en/of gedeeltelijk inkopen) uitgeeft kost de ontvangen zorg hem persoonlijk ineens helemaal niets!

8000 euro ‘winst’ middels PGB ten opzichte van ZIN! Er zijn dagen dat ik ze niet zie. 

Geen wonder:
Geen wonder dat de vraag naar PGB explodeert.
Geen wonder dat er op grote schaal misbruik wordt gemaakt van het PGB.
Zorgboerderijen schieten als paddenstoelen uit de grond.
Firma list en bedrog willen graag het PGB voor je ‘beheren’, je bent immers beperkt?
De buurman wil ook graag extra inkomen verwerven. Makkelijk toch? 

Wel een wonder:
Dat de kamer in het opstellen van dit hele zorgbouwerk niet heeft gezien dat er absurde verschillen zijn ontstaan tussen de ene regeling en de ander. Voor dezelfde zorgbehoefte. Dat kan toch niet?
Dat de kamer verbaasd is dat het PGB (ook absurd: een subsidie, en geen recht) zo’n hoge vlucht neemt. Zijn de zorgvragers (geen dief van eigen portemonnee) en zorgciminelen  nou zo slim en de kamer zo dom?
Dat de kamer (en regering) slechts roept dat fraude (en wildgroei) dient te worden beteugeld, maar niet in de gaten heeft dat het door hun bedachte systeem fundamenteel daar de enige oorzaak van is. En daardoor aan het kortste einde trekt. 

Maar nog het ergste: niemand in de kamer durft te stellen dat het hele systeem op de schop moet en de verschillen moeten worden vereffend met een eerlijk systeem. Omdat het nu zo oneerlijk is. 

Te gek voor woorden. Ze zijn te schijterig om met het argument om de oren geslagen te worden: kom niet aan de zwakkeren in de samenleving. Maar in de grond: asociaal. 

Asociaal. Omdat de ‘sterkeren’ de mazen in de wetgeving vinden om zichzelf er mee te verrijken, waardoor juist de zwakkeren en de rechtschapenen weer het nakijken hebben. Omdat ze de zorg moeten ontberen die ze nodig hebben. Omdat er geen geld en/of mogelijkheden voor zouden zijn..

 Kamer: wordt eens wakker.

P.S. deze blog is ook te lezen op: http://www.vkblog.nl/bericht/363397/ZIN_en_onzin_van_het_PGB
Lees daar ook de reacties.

Extra Bronnen:
Zorgkantoor: vergoedingenlijst PGB 2011
http://www.pgb.nl/
pgb.nl: wie worden er getroffen door de bezuinigingen
nrc.nl: Burger kan zorg weer zelf regelen
rijksoverheid.nl: beantwoording kamervragen over fraude met PGb’s
rijksoverheid.nl: persoonsgebonden budget
cbs.nl: uitgaven en financiering AWBZ
rijksbegroting.nl: begroting AWBZ   

Noot:
Deel van de serie: ZIN, PGB, AWBZ en WMO. Zin, onzin, gebruik en misbruik.
Eerder publiceerde ik de volgende blogs die in deze serie passen:
28/11/10: ZIN, PGB, AWBZ en WMO. Zin, onzin, gebruik en misbruik
14/11/10: Vissen in de vijver van verpleeghuizen
15/03/10: PGB en zorgboerderijen. Misbruik van en in de zorg
12/02/10: Voltooid leven. Mag ik alsjeblieft dood?
02/12/07: Alzheimer. Misbruik door diefstal onder volmacht 

Enkele gebruikte afkortingen (verplichte kost voor de ‘beginner’):
ZIN: Zorg in Natura
PGB: Persoonsgebonden Budget
WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning
AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten 

Het plaatje is hier gevonden